2021 yılının ilk yarısını tamamladık. Yine pandeminin gölgesinde geçen ama aşılama ile birlikte daha umutlu olduğumuz, normalleşmeye doğru hızlı adımlar attığımız bugünlerde mevcut duruma bakarak, yılın ikinci yarısına dair üyelerimizin beklentilerini paylaşmak istiyorum.
Son yılların en yüksek 6 aylık ihracatını gerçekleştirdiğimiz, en yüksek ortalama kapasite oranına ve PMI endeksine ulaştığımız bir dönemi geride bırakırken, sanayicilerimiz yüklenmek zorunda kaldığı tüm maliyetlere rağmen, üstüne düşeni fazlasıyla yerine getirmiştir. İlk çeyrekte %7 olan büyümenin üstüne çıkarak, %12 büyüme oranına sahip olması ile imalat sanayi birçok alanda bu durumu teyit etmiştir.
Bu olumlu göstergelerin devamını dilerken, diğer yandan, olumsuz tarafta %13 ile yüksek işsizlik oranı, %17,5 ile çok yüksek TÜFE ve %42,9 ile rekor yükseklikte Üretici fiyat endeksi (ÜFE), %17 değer kaybeden TL ve %20’lerde faiz oranları, son olarak sanayi tüketiminde elektrik için %15, doğalgaz için %20 yapılan zamlar sanayide manevra alanını kısıtlamakta, yeni ve yüksek katma değerli yatırımların önünde engel oluşturmaktadır. Tüm bunlara küresel piyasalardan kaynaklı, hammadde ve konteyner teminindeki zorluklar ve yüksek maliyetleri de eklenince, üretim yapmanın güçlüğü hiçbir dönem bu kadar zor olmamıştı.
Geçen ay sonunda Odamızın açıkladığı 100 Büyük Sanayi Kuruluşu sonuçlarının ardından, İstanbul Sanayi Odası tarafından da Türkiye’nin birinci ve ikinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu açıklandı. Her 3 çalışma bizlere göstermektedir ki; üretim artmasına rağmen, artan borçluluk oranı ile birlikte Covid-19 süreci, firmalarımızın hem finansal kırılganlıklarını, hem de rekabet güçlerini küresel anlamda daha da zayıflatmaktadır. Bu da istihdam artışına dair soru işaretleri doğurmaktadır.
Yılın ilk yarısını değerlendirdiğimiz, ikinci yarıya ilişkin beklentileri aldığımız Odamızın Ekonomik Değerlendirme Anketi’nde de; ilk 6 ayda üyelerimizin %52’sinin iç siparişlerinde %43’ünün de dış siparişlerinde farklı oranlarda azalma gerçekleştiğini, %46’sının iç pazarda, %44’ünün dış pazarda siparişlerinin arttığını gördük. Üretimleri aynen devam eden üyelerimizin oranı %54 iken, farklı oranlarda üretimleri azalan üyelerimizin oranı da %45’tir.
Diğer yandan, kayıplarını telafi edecek düzeyde yeni sipariş alanların oranı 2020 yılı genelinde %18 iken, yılın ilk yarısında %27’ye yükselerek, oldukça sınırlı bir iyileşme kaydedilmiştir.
İkinci yarıda ekonomik koşullara ilişkin de, üyelerimizin yaklaşık %54’ü kötümser, %46’sı iyimser tarafta kalmış ve üretime, ihracata, yatırıma özel somut uzun vadeli desteklerin hayata geçirilmesini beklediklerini, istikrar, güven, hukuk, demokrasi konusunda da hiçbir çekincenin yaratılmamasını dile getirmişlerdir.
Böylesi zorlu bir konjonktürde; birinci ve ikinci 500 büyük firma listesine giren her bir firmamızı yürekten tebrik ediyorum. Konularınızı takip edebilmemiz açısından, üretiminizi kısıtlayan her durumu Odamızla paylaşmanızı rica ediyor, ailelerinizle birlikte, sağlıklı, mutlu bir bayram diliyorum.