GERÇEKLEŞME VE BEKLENTİLER
Odamız üyelerine yönelik olarak yılda iki kez yapmakta olduğumuz Ekonomik Değerlendirme Anketi’nin 2024 yılı ilk 6 ay gerçekleşmesi ve ikinci 6 ay beklentiler analizini tamamladık. Bazı sonuçları paylaşmak istiyorum:
2024 yılı ilk 6 ay içinde firmaların %34’ü iç pazarda siparişlerinin değişmediğini, %52’si azaldığını ve sadece %14’ü artış bildirdi. 2023 yılını kapsayan bir önceki anketin tersine bir durum söz konusu. Yani, yılın ilk yarısında yavaşlama etkisi çok daha keskin gibi görünmektedir.
İç talebe benzer bir sonucu dış talepte de görmekteyiz. Firmaların %37’sinin dış pazarda siparişleri değişmezken, %46’sında azalma, %18’inde de artış gerçekleşmiştir.
2023 yılının tamamını kapsayan bir önceki ankette, firmaların %45’i üretimlerinin azaldığını belirtirken, 2024 yılının ilk yarısında bu oran %56’ya çıkmıştır. Firmaların %34’ünün üretimi küresel yavaşlamadan etkilenmezken, %10’unda artış kaydedildi. Üretimin, siparişlerdeki azalma ile paralel gerçekleştiğini görmekteyiz.
Sonuçlar, firmaların stoklarında azaltma eğilimini devam ettirdiğini ve artan maliyetlerden dolayı dijitalleşme yatırımlarını ötelediklerini de ortaya koyuyor.
Ankete cevap veren firmaların yarısının Kosgeb, Tübitak, Eximbank gibi hiçbir devlet desteği ve krediden faydalanmamış olması, ya ihtiyaç duyulmadığını, ya yeterli bilgi sahibi olunmadığını, ya da ihtiyaca uygun destek açıklanmadığını gösteriyor.
Ocak başında yayınladığımız ankette 2024’ün ilk yarısı için firmaların %46’sı ekonominin kötü olmaya devam edeceğini beklerken, bu ankette yılın ikinci yarısı için oran artarak %53’e çıkmıştır. İyileşme umudunu taşıyanların oranı %21 iken firmalar ikinci yarı için kur ve talep eksenini riskli olarak görmektedir.
Firmaların, %33’ü enerji, %40’ı finansman ve %56’sı işgücü kalemlerinde %10-30 oranında maliyete sahip olduklarını belirtmiştir.
2024 ilk yarısında işlerinin olumlu gelişmesinin önündeki en önemli 3 engel; İşgücü maliyetlerindeki artış, Hammadde maliyetlerinin çok yüksek olması, Döviz kurlarındaki dalgalanma/belirsizlik/yetersizlik gösterilmiştir.
2024 ikinci yarısında en öncelikli strateji olarak önceki dönemlerde olduğu gibi; Maliyetleri düşürme, yeni dış pazarlara yönelme ve minimum stokla çalışma sıralanmıştır.
Üyelerimizin Hükümetten 3 beklentisi: Enflasyonun düşürülmesi, kurların serbest bırakılması/İhracatın önünün açılması, sığınmacı sorununun makul şekilde çözülmesidir.
Sığınmacı meselesine bir parantez açmak istiyorum. T.C. İçişleri Bakanımız Sn. Ali Yerlikaya’nın katılımı ile TOBB ev sahipliğinde gerçekleştirilen toplantıda; takdim ettiğim dosyada konuya ilişkin üyelerimizin endişelerini ve çözüm önerilerini paylaştım.
Üreten, ihracat yapan, istihdam sağlayan firmalarımızın gerçekleşme ve beklentileri, ekonominin reel olarak içinde bulunduğu durumu açıklıkla ortaya koymaktadır. Sonuçlar; ekonomi yönetiminin bu paralelde; ek vergilerle, ek zamlarla, ek yükümlülüklerle sanayicimizin performansını aşağıya çekecek adımlar atmaması gerektiğini de ortaya koymaktadır.
Son olarak da, sokak hayvanları için “Kısırlaştır, aşılat ve yerinde yaşat” kampanyasını gönülden destekliyoruz.
