Tarihçe
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulmasından kısa bir süre önce, 17 Şubat-4 Mart 1923 tarihleri arasında toplanan İzmir İktisat Kongresi ile milli sanayinin hızla kurulması öngörülmüştür. Ege Bölgesi sanayicilerinin mesleki menfaatlerini korumak amacıyla bir çatı altında güç birliği oluşturmaları fikri de İzmir İktisat Kongresi paralelinde filizlenmiştir. Cumhuriyet yönetiminin el attığı ilk konulardan biri ticaret ve sanayi odaları olmuştur. 22 Nisan 1925 tarihinde çıkarılan Ticaret ve Sanayi Odaları Kanunu ile odalar tüzel kişiliklerini elde etmişler, 1885 yılında kurulan İzmir Ticaret ve Sanayi Odası da yeniden yapılanmıştır.
İleriki yıllarda “İzmir Enternasyonel Fuarı”na dönüşecek olan “9 Eylül Yerli Mallar Sergisi”nin ilk defa açıldığı 1927 yılında İzmirli bir grup üretici sanayi alanındaki varlıklarını hızla artırırken kendilerine ait bir örgütlenmenin eksikliğini gidermeye karar vermişlerdir. Ancak mevcut Ticaret ve Sanayi Odaları Kanunu kendilerine uygun olmadığı için kendi odalarını kuramayan sanayiciler, ortaya çıkan ekonomik boşluğu gidermek amacıyla harekete geçerek, 11 Eylül 1927 tarihinde “İzmir Sanayi Birliği”ni resmen kurmuşlardır. Sanayicilerin Birliğe üyeliği de isteğe bağlı kılınmıştır.
İzmir Sanayi Birliği, İkinci Dünya Savaşı’nın etkilerinden dolayı 1937-1945 döneminde faaliyetini durdurmuştur. 1945 yılı Aralık ayında 96 sanayicinin üye olduğu İzmir Sanayi Birliği’nin toplantıları yeniden başlamış ancak 1951 yılına kadar aktif bir çalışma düzenine geçilememiştir. 1950 yılında 5590 sayılı Odalar Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle odalara kamu kurumu niteliği verildiği gibi ilk kez “sanayici” tanımı yapılarak sanayicilerin ayrı oda kurmalarına imkân tanınmıştır. Kanuni işlemler tamamlanarak 1 Aralık 1951 tarihinde İzmir Sanayi Odası unvanı ile faaliyete geçmiştir. 612 üye ile faaliyete geçen İzmir Sanayi Odası’nın ilk Meclis Başkanlığı’na Burhan Maner, Yönetim Kurulu Başkanlığı’na Osman Kibar seçilmiştir.
Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı’nın 19.10.1953 tarih ve 4/13717 sayılı kararı ile merkezi İzmir olmak üzere Aydın, Balıkesir, Manisa, Denizli ve Muğla illerini de içine alan bir bölge sanayi odasının kurulması uygun görülmüştür. İzmir Sanayi Odası böylece 1954 yılı başından itibaren Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) haline dönüşmüş ve Türkiye’nin ilk ve tek bölge sanayi odası kimliğine sahip olmuştur.
Bölge imalat sanayisindeki gelişmeler sonucunda; Denizli, Balıkesir ve Aydın illeri, 1972, 1981 ve 2008 yıllarında kendi sanayi odalarını kurmuşlar, 1995 yılı başlarında Manisa Ticaret Odası, Manisa Ticaret ve Sanayi Odası’na, 2008 yılında Milas Ticaret Odası ise Milas Ticaret ve Sanayi Odası’na dönüştürülerek EBSO bünyesinden ayrılmışlardır. Günümüzde faaliyet alanı İzmir olan, İzmir sanayicilerini çatısı altında toplayan odanın marka tescili yapılan “Ege Bölgesi Sanayi Odası” isminin korunmasına karar verilmiştir.
Ege Bölgesi Sanayi Odası, kuruluşundan itibaren mesleki ahlak ve birliğin güçlendirilmesi, bölgedeki sanayi hareketlerinin hızlanması, sermayenin sanayi kesimine aktarımının teşvik edilmesi, sanayi yatırımı yapacak girişimcilere teknik yardımlarda bulunulması, fabrikaların günümüzün gerektirdiği şartlarda üretim yapması amacıyla organize sanayi bölgeleri kurulması ve kurulacak olanlara önderlik edilmesi ve sanayiyi geliştirecek kanunların çıkarılması gibi alanlarda etkin çalışmalar gerçekleştirmektedir.
Bugün 70 personeli ile Türkiye’nin en köklü sanayi odalarından biri olan Ege Bölgesi Sanayi Odası kamuoyunda ses getiren birçok çalışmaya imza atmış; Cumhuriyet’ten sonra ilk sanayi örgütlenmesi, Üniversite-Sanayi İşbirliği’nin kurumsallaştırılması, Türkiye’de ilk Teknopark’ın kurulması, organize sanayi bölgelerinin oluşturulması örneklerinde olduğu gibi ISO 9000 Kalite Sistemi, 10002 Müşteri Memnuniyeti Yönetim Sistemi, 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi, Uluslararası Akredite Olmuş Oda Sertifikası’nın alınması ve EFQM Mükemmellik Modeli’nin benimsenmesi konularında da öncülük görevini üstlenmiştir.
EBSO, 2012 yılında Ege Bölgesi Kalite Başarı Ödülü’nü almıştır. Ayrıca EFQM (Avrupa Kalite Yönetimi Vakfı) tarafından “başarılı biçimde yönetilen ve mükemmel kurum olma yönünde ilerleyen kurumları” tanımak üzere kurgulanmış Beş Aşamalı Avrupa Mükemmelliğe Yolculuk Programı’nın Mükemmellikte Yetkinlik aşamasına başvurarak EFQM 4 Yıldızlı Yetkinlik Belgesi almıştır.
2014 yılında ise Ege Bölgesi Kalite Büyük Ödülü, Türkiye Mükemmellik Ödülü ve EFQM 5 Yıldızlı Yetkinlik Belgesi’ni de alan EBSO’da toplam kalite çalışmalarına devam edilmekte olup, tüm personelin gönüllü olarak görev aldığı iyileştirme ekipleri ile ihtiyaç duyulan konularda iyileştirme faaliyetleri yapılmaktadır.
Ege Bölgesi Sanayi Odası, 2018 yılında 28 ülkenin oluşturduğu Asya-Pasifik Ticaret ve Sanayi Odaları Konfederasyonu (CACCI) tarafından “En İyi Oda” seçilerek Türkiye’den bu ödülü alan ilk Oda olmuştur.
Yasal Yükümlülükler ve İşlevler
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini tanımlayan 18.05.2004 tarihli 5174 sayılı Kanunun 4. maddesinde “Odalar; üyelerinin müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, mensuplarının birbirleri ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere mesleki disiplin, ahlak ve dayanışmayı korumak ve bu Kanunda yazılı hizmetler ile mevzuatla odalara verilen görevleri yerine getirmek amacıyla kurulan, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır.” şeklinde tanımlanmıştır.
4500’e varan aktif üye sayısıyla EBSO, sanayide gelişme faaliyetlerine öncülük etmekte, hükümet ve sanayiciler arasındaki diyaloğu güçlendirmekte, uygulanan ekonomi politikalarına yardımcı olacak şekilde yararlı bulduğu fikir ve önerilerini kamuoyu ve yetkililere sunmaktadır.
Odamızın öncelikli görevleri: Mesleki ahlak ve birliği güçlendirmek, ülke çıkarları doğrultusunda sanayinin gelişimi için çalışmak, sanayiye yönelik araştırmalar yapmak, istatistikî bilgiler sağlamak, sanayiyle ilgili bilgileri, haberleri ve belgeleri toplayıp yayınlar ve toplantılar yoluyla üyelerine sunmak, üyeler için gereken kapasite raporları ve ekspertize dayalı çeşitli raporları hazırlamak, fire ve zayiat tespitleri, araştırma raporları yapmak, ihracatçı üyeler için çeşitli yasal formları ve belgeleri onaylamak, yeni organize sanayi bölgelerinin kurulması için çalışmaktır.
Ege Bölgesi Sanayi Odası’nın sorumluluklarının günümüzdeki yasal dayanağını 18.05.2004 tarihli 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu ve yönetmelikleri, 4857 sayılı İş Kanunu ve yönetmelikleri ve EBSO İç Yönergeleri oluşturmaktadır.
