2023 AĞUSTOS AYI MECLİS KONUŞMASI

29 Ağustos 2023

Sayın Başkanım,

Geçmiş Dönem Başkanlarımız,

Onur Üyelerimiz, Yüksek İstişare Kurulu Üyelerimiz,

Meclisimizin Çok Değerli Üyeleri,

Süt ve Süt Ürünleri Sanayi, Çeşitli İmalat Sanayi Meslek Komitesi Üyelerimiz,

Basınımızın Kıymetli Temsilcileri,

Şahsım ve Yönetim Kurulumuz adına, sizleri sevgi ve saygıyla selamlıyorum. Hoş geldiniz.

30 Ağustos Zafer Bayramının ve 9 Eylül İzmirimizin kurtuluşunun 101. yıl dönümünü yürekten kutluyor, Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk ve şehitlerimizi şükranla, rahmetle, saygıyla anıyorum.

TOBB TÜRKİYE EKONOMİ ŞURASI

16 Ağustos’ta TOBB Türkiye Ekonomi Şurası’nı, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sayın Cevdet Yılmaz ve ilgili bakanlar ile oda ve borsa başkanlarının katılımıyla gerçekleştirdik.

Sayın Cevdet Yılmaz, "Türkiye’de yatırım ortamının iyileştirilmesi, sürdürülebilir bir büyüme için daha elverişli bir ortamın sağlanması”na ilişkin değerlendirmede bulundu.

Sayın Başkanımız da; finansmana erişim, işgücü piyasasının katılığı, sanayi yatırım alanlarının kapasitesinin artırılması gibi ana konulara değindi.

Bana tanınan 3 dakikalık süre içerisinde kürsüde; ekonomimizin en öncelikli konusunun enflasyon olduğu, KOBİ’lerimize uygun şartlarda kredi temin edilmesi gerektiği, pratik iş hayatı ile örtüşmeyen düzenlemelerin sıkıntı yarattığı, özellikle İzmir’de sanayi alanlarının yetersiz kaldığı hususlarına değindim.

Takdim ettiğimiz dosyada YER VERDİĞİMİZ konuları da paylaşmak istiyorum.

Yeni OVP’nin gerçekçi olması, hedefleri, politika ve uygulamalarına bağlı kalınması; ekonominin her kesiminin öngörülebilir gelecek planı için referans olabilmesi,
Rakipleri karşısında rekabet şansını azaltan, ticarette dengeleri bozan enflasyonu düşürmeye yönelik kalıcı adımların hızlandırılması, kontrolsüz fiyat artışlarına engel olunması,
Vergi Usul Kanunu’na göre uygun şartları oluşan enflasyon muhasebesine geçilmesinin sağlanması,
Ülkemizin ticari bekası için yüksek enflasyon ve kurdaki seviye ile bütçesi bozulan üreticilere yönelik uygun şartlarda kredi temin edilmesi,
KOBİ’lerin mevcut kredilerinin uygun koşullarda, orta ve uzun vadeli kredilere dönüştürülmesi,
Bugüne kadar kamu bankalarının finanse ettiği sistemin içine özel bankaların da dahil olabilmesi için MB’nın yapmış olduğu maliyet arttırıcı kararların gözden geçirilmesi,
Vergi dilimlerinin asgari ücret artışı ölçüsünde yeniden belirlenmesi,
%34 oranında artan asgari ücret, diğer çalışan ücretlerini de artırdığı için sanayicilerin üstündeki yükler katlanmaktadır. Bu nedenle, zam oranı kadar SGK primlerinden de düşüş sağlanması,
Kamuya iş yapan firmaların kamu alacaklarında ödeme süreleri oldukça uzamıştır. Piyasadaki nakit akışının sağlanması adına ödemelerin acilen yapılması,
Yıllık belirlenen devlet yardımları ve destek limitlerinin enflasyon bazlı olarak çeyrek dönemler bazında revize edilmesi,
TCMB tarafından döviz satım forwardının şirketlere uygun maliyetli sunulması,
%40 döviz bozdurma zorunluluğu, başta hammaddesinin %90’ı ithal olan sektörler olmak üzere firmaların bozdurulan para ile aynı miktar ürün alamamasına sebep olduğundan; söz konusu zorunluluğun kaldırılması, Merkez Bankası kuru ile serbest piyasa makasının da bu kadar açık kalmaması,
Finansman gider kısıtlaması uygulamasına son verilmesi,
Kurumlar vergisinde ihracatçılara sağlanan 5 puanlık indirimden, imalatçı ihracatçı şirketlerin de yararlanabilmesi,
1980 sonrası ihracatın artırılmasında etkili olan, sanayi üretimi ve ihracat hasılatına bağlı kurumlar vergisi istisnası uygulamasına benzer bir düzenleme ile, 2023 yılı sanayi üretimi ve ihracat tutarları baz alınarak, 2024 ve izleyen 4 yılda; bir önceki yıla göre artırılan sanayi üretimi ve ihracat tutarının %50’sinin kurumlar vergisinden istisna edilmesi,
14 Temmuz 2023 tarih ve 7456 sayılı Kanunla getirilen 2023 yılında uygulanmayan Kurumlar Vergisinde 5 puanlık oran artırımı, 2024 yılı gelirlerine uygulanacak şekilde yasal düzenleme yapılması,
Kredi kullanımının belge ya da harcama beyanına bağlanması uygulamasına son verilmesi,
Bankacılık sistemi içinde zaten yer alan ihraç bedeli dövizlere getirilen satış zorunluluğu uygulamasına son verilmesi,
Şirketlerin döviz hesaplarında duran paradan gelir vergisi alınmaktadır. Ama piyasalar döviz bazlı çalıştığı için aslında hesapta duran dövizden kar edilmemektedir. KOBİ’lerin bu durumdan olumsuz etkilendiğinin dikkate alınması, kur farklarındaki haksız rekabetin önlenmesi,
Bir ay sonunda döviz limiti aşıldığı için, TL kredi kullanma yasaklısı haline gelen firma elindeki dövizi satmış dahi olsa; TL kredi kullanma yasağının kaldırılmaması sıkıntı yaratmaktadır. 10 milyon TL karşılığı dövizi olanların TL kredisi kullanamaması uygulamasının kaldırılması,
Döviz alımlarında bankaların uyguladığı alım-satım farklarının, Merkez Bankası’nın açıkladığı kur üzerinden %1 ile sınırlandırılması,
Bugün 1,44 dolar seviyelerinde olan kg. başına ihracatın birim fiyatını arttıracak yeni bir bütüncül yaklaşım benimsenmesi,
Vize başvurularında ilgili firmalara kolaylık sağlanması, çözüm odaklı bir yaklaşım benimsenmesi ve kademeli olarak ihracatçılara yeşil pasaport imkanının genişletilmesi,
2013-2015 ile 2017-2019 döneminde uygulanan GİTES Girdi Tedarik Stratejisi’nin etkin bir eylem planı ile çalıştırılması, tüm teşviklerin koordineli olarak bu planla uyumlu olması,
Karşılıksız çekten dolayı iş insanına uygulanan hapis cezasının iptal edilmesi,
Meslek liselerinin de cazip hale getirilmesi için askerlikten muaf tutulması, sigorta girişinin lisede başlatılması (sadece iş kazası değil prim yatırılması), liseden sonra seçtiği iş kolunda 6 yıl çalışırsa sigortalılığının geçerli sayılması gibi teşvik unsurlarının uygulanması,
TOKİ’nin müşteri portföyüne Organize Sanayi Bölgeleri’nin de alınarak, fabrika kurulum desteği verilmesi, OSB’lerde yapılacak tüm alt ve üst yapı çalışmalarının bedeli mukabili sanayicilerin kullanımına sunulması,
İzmir’de büyük sanayi yatırımları için imara açılacak büyük çaplı arsa olmaması dezavantaj oluşturmakta olup, İzmir ili etrafında sit engellerinin çözümlenmesi,
Ülke genelinde mera kanununda değişiklik yapılarak tarıma elverişli olmayan ve orman vasfı taşımayan ancak orman arazisi olarak gözüken uygun alanların sanayi arsasına çevrilmesi,
İstihdamın en yoğun olduğu sektörlerden olan Hazır giyim ve konfeksiyon sektöründe, asgari ücret ve hammadde fiyat artışları başta Kuzey Afrika ve Balkanlar olmak üzere rakip ülkelerle rekabet şansını azaltmıştır. Emek yoğun olan bu sektöre direkt maliyet düşürücü teşvikler verilmesi,
Madencilik sektörüyle ilgili, 2012 Başbakanlık Genelgesiyle %50’den fazlası kamuya ait olan kurumlardan yapılan kiralama ve tahsislerle ilgili daha önce uygun görüş alınan, ortaklık yapısında değişiklik olmayan firmaların, Cumhurbaşkanlığı Makamı’ndan tekrar görüş alma zorunluluğunun kaldırılması,
Pratik iş hayatının uzağında, iş yükünü artıran, ticareti engelleyen, ödemeleri geciktiren art arda yapılan uygulamalara son verilmesi,
Ülkemizin yurtdışına satışlarını artırmak ve ek döviz girişini artırabilmek için Paypal ödeme sisteminin Türkiye'de tekrar aktif edilmesi,
Ticaret heyetlerinin, öncelikli hedef ülkelere daha sık düzenlenmesi,
Ticari müşavirlerimizin sayısının ve etkinliğinin artırılması,
Gümrük Birliği’nin revize edilerek, yeşil dönüşümü ve dijitalleşmeyi de içerecek şekilde güncellenmesinin sağlanması,

Dileriz, çözümü noktasında en hızlı şekilde adımlar atılır.

TSE SEKTÖR BULUŞMALARI

Geçen hafta, EBSO-İZTO-BORSA ortak bir organizasyonla TSE Sektör Buluşmaları toplantısı gerçekleştirdik. TSE Başkanı ve kurmaylarının katılımı ile gerçekleştirdiğimiz toplantıya katılmamanızı, sorunlarınızın olmamasına bağlıyorum. Bundan da mutluluk duyduğumu ifade etmek isterim.

Biz yine de konularımızı içeren bir dosyayı Sayın Başkana takdim ettik. Konular şöyle:

TSE belgelendirme süreçlerinin kısaltılması,
TSE’nin laboratuvar sayısının artırılması,
Yüksek olan muayene ve deney ücretlerinin gözden geçirilmesi,
TSE marka kullanım ücretlerinin daha makul seviyelere çekilmesi,
TSE belgelerinin yurt dışındaki kuruluşlarla gerekli akreditasyonun sağlanması,
TS 1880 EN 13188 Sirke standardının revize edilerek, C13 karbon izotop tayininin geçirilmesi ve sahte ürünlerin önüne geçilmesi,
Kesintisiz Güç Kaynakları (UPS) için yıllık TSE denetimine tabi olan firmaların Gebze bölgesindeki TSE laboratuvarı test sürecinde yaşadığı sıkıntıların giderilmesi, test laboratuvarlarında belgelendirme yapılan ürün sınıfları için ölçü aletlerinin geniş yelpazede bulunması, yük alt yapısının yeterli olması,
Satış sonrası hizmet yeterlilik belgesi alma süreci maddi ve operasyonel anlamda oldukça zorlu olduğundan, hizmet kalitesinin de artırılması gerektiğinden, daha çok servisin bu belgeyi alabilmesi için sürecin biraz daha basitleştirilmesi, belgelendirme ve vize ücretlerinin düşürülmesi ve vize sürelerinin bir yıldan iki yıla uzatılması,
TSE dış inceleme uzman sayısının artırılması,
Föylerdeki analiz sayısı ve periyotlarının azaltılması,
TSE tarafında yapılamayan dış laboratuvarlarda yaptırmak durumunda kalınan testlerin, en az 4 yıllık periyotta sadece 1 kez yapılmasının ve özellikle uzun süren ve pahalı olan performans testleri için katık firmalarının ilettiği bilgiye göre sonuç beyan edilmesinin kabul edilmesi,
Maliyeti yüksek olan performans testlerinin 5 yılda bir kez yaptırılması,
Denetim yapılacak firmanın akreditasyonu var ise, belirli periyotlarda deneylerin firma laboratuvarında yapılması,
Madeni yağ üretimlerinde EPDK mevzuatları gereği TSE Marka Uygunluk belgesi alma zorunluğundan dolayı başvurulan belgelendirme süreçlerinde bölgeler arası belgelendirme farklılıklarının giderilmesi, farklı yaptırımların olmamasının sağlanması,
Başta Avrupa’dan olmak üzere yurtdışı distribütörlüğü yapılan firmalardan düzenli olarak üretim yapan fabrikalar için pnömatik, elektrikli ve bataryalı ürünler ve yedek parçalar ithalatında gerekli gümrük belgeleri tam olmasına rağmen, TSE sürecindeki ürünlerde, talep edilen test raporları hususunda, TSE’nin ithalatı kolaylaştırıcı yönde destek sunması,
Değişen ISO veya EN standardı, Türk standardı olarak aynen alınıyor ve İngilizce metin halinde yayınlanıyor. Ürün güvenliğine dair standartların ve zorunlu standartların daha hızlı bir sürede Türkçeye çevrilmesinin sağlanması,
Ürün belgelendirmeye esas standartlarda etiketleme maddesi zamanın şartları açısından güncel olmayıp, barkod, karekod gibi dijital etiketlemeye geçilmesi,
Gebze TSE’ye numunelerin ulaştırılması ve testlerin yapılıp, sonuçlarının alınması uzun zaman almaktadır. İzmir Gümrüğü’ne bağlı ithalatlarda, klima ve aydınlatma ürünlerinin test ve deneyleri Çiğli TSE’de yapılmaya devam edilirken, talep eden firmaların da bu hizmetten yararlandırılmasının sağlanması, faydalı olacaktır.

KÜRESEL TİCARET VE ÜRETİMDE YAVAŞLAMA MI?

Tüm bunlar bizim ana konularımız iken, küresel ekonomiye ilişkin açıklanan her veri, resesyona ilişkin önemli işaretler vermektedir.

Ülkelerin son açıklanan ihracat ve İmalat sanayi yöneticileri endeksi PMI verilerine baktığımızda; PMI’ın barajın altında kaldığı, bir önceki yılın aynı dönemine göre ihracatta da azalma olduğunu görmekteyiz.

Türkiye özelinde ise aylık bazda ihracatta azalma söz konusu olsa da, bir önceki yıla göre diğer ülkelerin aksine artış gerçekleşmiştir. PMI ise yeniden barajın altına düşmüştür.

Derecelendirme Kuruluşu Fitch ise son açıklamasında; Çin'in toparlanmasındaki gecikmenin, ABD'deki sığ resesyonun ve Euro Bölgesi'ndeki sınırlı büyümenin küresel ekonomiye ilişkin temel riskleri devam ettirdiğine vurgu yaptı.

Diğer yandan, Dünya ticaretinin %6'sının geçiş yolu olan Panama Kanalı’nda kuraklıktan kaynaklı geçişlerin sınırlandırılması, uzun kuyruklar ve gecikmelere sebep olurken, küresel ekonominin yeni bir küresel ticarette yavaşlama ve emtia fiyatlarında yükselme riski ile karşı karşıya kalındığı da belirtilmektedir.

ÜRETİMİMİZDE YAVAŞLAMA SİNYALİ Mİ? SÜE&PMI

Ülkemiz özelinde de hem PMI, hem de sanayi üretim endeksi dikkatle izlenmesi gereken bir sürece gidiyor. Sanayi üretim endeksindeki aylık bazda binde 2, binde 6 artış oranları ne yazık ki, ülkemiz potansiyelini yansıtmamaktadır.

Üretimde yaşanan olası yavaşlamanın ana sebebi, yüksek enflasyondan kaynaklı maliyetlerin katlanılamaz boyuta ulaşmasıdır. İlerleyen dönemde küresel ticaret de yavaşlarsa, bu durum ihracatımıza da daha fazla olumsuz yansıyacaktır. O nedenle, Ekonomik Şura’da da Oda başkanları olarak, enflasyondan, finansman teminine kadar ana başlıklara vurgu yaptık.

İşte bu noktada, Hazine ve Maliye Bakanımız Sayın Mehmet Şimşek’in “Sürdürülebilir yüksek büyümenin devamı için reel sektörümüzün finansmana kesintisiz erişimi tabii ki olmazsa olmazdır.” Diyerek, üretimi ve yatırımı destekleyecek adımların atılacağını belirtmesi kıymetli olmakla birlikte, artık somut adımlar görmek istiyoruz. Bu kapsamda Sayın Bakanın kararlı duruşunu destekleyen Merkez Bankasının cesur faiz hamlesini önemsiyorum.

Fiyat istikrarı önceliği, birçok sorunu da ortadan kaldıracaktır. Ne yazık ki son faiz artışı, kredileri daha da maliyetli hale getirecektir. Ancak, şu anda işletme sermayesi ihtiyacı olan firmalarımız, maliyete rağmen kredilere ulaşamamanın artan mağduriyeti içindeler.

Bu hamle ile birlikte, devamında atılacak adımlar, açıklanacak olan Orta Vadeli Program’ın eylem adımları ve gerçekleşme süreleri bugün daha fazla önem arz etmektedir. Yatırım, istihdam, üretim ve ihracat odaklı büyüme politikalarını destekleyen eylem adımları ile yapısal reformlar, açıkların nasıl kapatılacağı, kamuda tasarrufun nasıl sağlanacağı, programın dış finansman ayağı gibi önemli başlıklar tek tek ortaya konulmalı, rakamlarla desteklenmelidir.

İZMİRGAZ İLE İMZALANAN PROTOKOL

Odamız ile İzmir Doğalgaz Dağıtım Ticaret ve Taahhüt A.Ş. arasında bu ay içinde bir protokol imzaladık.

Protokol ile sanayiciye ilk kez uygulanacak bir indirimde anlaştık. İmzalanan protokol; abone bağlantı bedelinde yüzde 30 indirimle beraber anlaşmalı banka kredi kartlarına 12 aya kadar taksite imkan tanıyor.

Güvence bedelinde ise sektörel bazlı çalışma süreleri üzerinden yüzde 30 indirim ve 6 taksit uygulaması yapılacak.

“Alo EBSO Doğalgaz Hattı” da kurularak, (449 39 39–Dahili: 2514) EBSO üyelerinin soruları cevaplanacak.

Bu hizmetten yararlanmanız dileği ile Protokol hayırlı olsun.

İzmir Doğalgaz Genel Müdürü Sayın Ahmet Yetik’e de olumlu yaklaşımlarından ötürü teşekkürümü sunuyorum.

Bu bilgilerle, konuşmamı tamamlıyorum.

Ender YORGANCILAR

Yönetim Kurulu Başkanı