2024 ARALIK AYI MECLİS KONUŞMASI
Sayın Başkanım,
Geçmiş Dönem Başkanlarımız,
Onur Üyelerimiz, Yüksek İstişare Kurulu Üyelerimiz,
Meclisimizin Çok Değerli Üyeleri,
Diğer Kimyasal, Temizlik ve Eczacılık Ürünleri Sanayi ile
Metal Kaplama ve Kesim Sanayi Meslek Komitesi Üyelerimiz,
Basınımızın Kıymetli Temsilcileri,
Şahsım ve Yönetim Kurulumuz adına, sizleri sevgi ve saygıyla selamlıyorum. Hoş geldiniz.
DUBAİ BİLGİLENDİRME
Yılın son meclisinde ve son haftasında konuşmamda 2024 yılı nasıl geçti? Diyerek, ana başlıklar halinde öne çıkan konuları hatırlayalım istedim. Önce dünya ile başlayalım:
DÜNYADA 2024 YILI NASIL GEÇTİ?/ SLAYT 1
Ø Ukrayna-Rusya, İsrail-Filistin/İran/Lübnan/Suriye, Çin-Tayvan, Kuzey Kore kaynaklı jeopolitik riskler sıcaklığını korudu.
Ø İran cumhurbaşkanı İbrahim Reisi helikopter kazasında hayatını kaybetti
Ø Hamas liderleri, Hizbullah lideri öldürüldü.
Ø Dünya nüfusunun yarısının sandık başına gittiği 2024'te iktidar partileri güç kaybetti.
Ø Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aşırı sağ oylarını artırdı.
Ø ABD ve AB ülkeleri anti-enflasyonist politikalarında önemli yol kat etti.
Ø Donald Trump, ikinci kez ABD başkanı seçilerek yıla damgasını vurdu.
Ø Esad rejimi devrildi, Suriyeli muhalif gruplar Şam’ı aldı.
Ø Yılın son ayında, Fransa ve Almanya’nın ardından Kanada Başbakanın da değişimi gündemde.
Yani, Trump dönemine girerken dünyada siyasi görünüm de oldukça karışık seyrediyor. Ve küresel siyasette de yeni bir yapılanma görüyoruz. Bunu özellikle Rusya ve Filistin hattında anlaşmaya yaklaşıldığında, Suriye’de düzen kurulma sürecinde, İran’a karşı atılacak adımlarda çok daha net göreceğiz. Türkiye için önemli fırsat ve riskler olduğu da aşikar.
Ayrıca, FED’in sadece 25 baz puan indirim yaparak “Faiz indirimleri noktasında daha dikkatli olmalıyız” uyarısı, hem enflasyon hem de faiz oranı beklentisini yukarı yönlü revize etmesi, 2025 yılında da küresel enflasyonun gündemde kalacağını ve küresel düzlemde oldukça dinamik bir 2025 yılının bizleri beklediğini göstermektedir.
AB-MERCOSUR SERBEST TİCARET ANLAŞMASI/ SLAYT 2
Trump’ın seçilmesi ile yeniden gündeme gelen gümrük vergileri uygulama politikası AB’yi harekete geçirdi ve “tarihteki en büyük serbest ticaret anlaşmalarından biri” olarak nitelenen AB-Mercosur anlaşması hızlandırıldı.
Fransa'nın şiddetli muhalefetine rağmen, serbest ticaret anlaşmasında politik mutabakat sağlandı, Parlamentoda oylama henüz yapılmadı.
Anlaşmanın tarafları; Avrupa Birliği ile Arjantin, Bolivya, Brezilya, Paraguay ve Uruguay’ı içeren Mercosur bloğu.
780 milyon kişinin yaşadığı iki büyük bölge arasında; 30 yıl içinde gıdadan otomobil yedek parçasına her türlü ürünün serbestçe alınıp satılacağı bir pazar amaçlanıyor.
En büyük ihracat partneri AB ülkeleri olan bizim açımızdan bu oldukça kötü bir gelişme. Elbette ki, ilerlemesi kolay olmayacak ve zaman alacak bir anlaşma. Ancak, uzun vadeli düşünmek ve daha birçok sebepten ötürü AB ile yeniden müzakere sürecini başlatmak zorundayız.
TÜRKİYE’DE 2024 YILI NASIL GEÇTİ?/ SLAYT 3
Ülkemiz açısından 2024 yılına baktığımızda;
Ø İsveç’in NATO üyeliği TBMM’de onaylandı.
Ø 2024 yerel seçimleri yapıldı.
Ø TUSAŞ’a terör saldırısı yapıldı.
Ø Kahraman askerlerimizi farklı operasyonlarda şehit verdik.
Ø TSK tarihinde ilk kez Kara, Hava ve Deniz Harp Okulları birincileri kadın teğmenler oldu.
Ø 2024 Nobel Ekonomi Ödülü Daron Acemoğu, Simon Johnson ve James A. Robinson'a verildi.
Ø Narin Güran cinayeti, yenidoğan çetesi gibi birçok vakada ahlaki çöküş öne çıktı.
Ø Öldürülen kadın sayısı 418‘e ulaştı.
Ø Kazalar, yangınlar, sel felaketleri can kayıplarına sebep oldu.
TÜRKİYE EKONOMİSİNİN 2024 YILI PERFORMANSI/ SLAYT 4
Ekonomimizin 2024 yılı performansına baktığımızda;
Ø TCMB politika faizi, %42,5’den %50’ye yükseltildi. Faiz, Mart ayından itibaren sabit tutuldu.
Ø Enflasyon %65’ten yüzde %45’lere geriledi
Ø Yılın 9 aylık bölümünde Türkiye, ortalama %3,3 büyürken, imalat sanayi binde 6 küçüldü.
Ø Dolar kuru Ocak ayından bu yana yaklaşık %19, Euro/TL %13 arttı.
Ø İhracat yılın ilk 10 ayında %3,1 artışla 216 milyar dolar, imalat sanayi ihracatı %2,8 artışla 204 milyar dolar oldu.
Ø 11 aylık ortalama PMI endeksi baraj altında kalarak 48,0 oldu.
Ø Yılın 11 aylık bölümünde bütçe açığı yüzde 139,8 oranında arttı.
Ø Cari açık Ekim ayı sonunda yüzde 91 oranında geriledi.
Ø MB döviz rezervleri 160 milyar dolara ulaştı.
Ø 3 büyük kredi derecelendirme kuruluşundan not artırımı alan tek ülke olduk.
Ø Kredi risk primimiz CDS 280’den 250’lere geriledi.
TÜRKİYE’NİN SÜRDÜRÜLEBİLİR BÜYÜMESİ İMALAT SANAYİYE BAĞLI (%)/ SLAYT 5
Yılın son çeyreğine ait büyüme verisi açıklandı. Buna göre 3. çeyrekte Türkiye %2,1 büyürken, imalat sanayi %2,8 daraldı. Her zaman ifade ettiğim gibi Türkiye’nin sürdürülebilir büyümesi imalat sanayinin büyümesi ile doğru orantılıdır. %2’lik büyüme potansiyelimizin altındadır. Oldukça zor bir yıl geçiren ve neredeyse günü kurtararak bugüne gelen sanayicimizin desteklenmesinin zaruriyeti, ihracatçımızın önündeki engellerin kaldırılmasının gerekliliği bu grafikte görülmektedir.
Bugün hala ihracat bedellerinin %30 oranında bankaya satışı, reeskont kredilerinde teminat mektubu gibi zorunluluklar elimizi kolumuzu bağlıyor.
%50’lerdeki faiz ile kredi çekemeyen KOBİ’lerimiz kapasite daraltıyor. Bunlar da ülke büyümesine olumsuz yansıyor. Bizim bu konuları artık çözerek 2025 yılına girmemiz gerekiyordu.
MAKİNE VE TEÇHİZAT YATIRIMLARI BÜYÜME ORANI (%)/ SLAYT 6
Sanayideki problemi teyit eden bir diğer kalem de makine ve teçhizat yatırımları. Çeyreklik bazda burada da ciddi bir gerileme var. 3. çeyrekteki daralma yüzde 9’a dayanmış durumda. Yani, reel sektörün yatırımlarını askıya aldığı ve işletmeyi döndürme derdine düştüğünü söylemek yanlış olmayacaktır.
İZKA SANAYİDE YEŞİL DÖNÜŞÜM TEKNİK DESTEK PROGRAMI/SLAYT 7
Sanayimizin güçlü olması özellikle de dünyadaki dönüşüme uyum sağlaması ile mümkün olacaktır. Bu kapsamda, İzmir Kalkınma Ajansı (İZKA) işbirliğiyle, sanayicilere özel, “Sanayide Yeşil Dönüşüm Teknik Destek Programı” bilgilendirme toplantısını online düzenledik.
Yeşil Mutabakatın bir gereği olan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) kapsamında, ihracatının %50 gibi büyük bir kısmını AB’ne yapan sanayicimiz için karbon ayak izini hesaplayarak, ithalatçısına bildirme yükümlülüğü getirilmişti.
1 Ocak 2026 tarihinden itibaren mali yükümlülükler getirecek bu süreçte, sanayicimiz kurumsal olarak çevresel etkilerini hesaplamak zorundadır.
Bu kapsamda Kalkınma Ajansı
1.Yeşil Mutabakata uyum sürecinde yol haritalarının oluşturulması ve danışmanlık desteği
2.İşletmelerin enerji yönetimi yetkinliklerini ve kaynak verimliliğini arttırmak için etüt, yönetim sistem, kurma ve yeşil finansmanı planlama ihtiyaçlarının desteklenmesi amacıyla teknik destek programı açıkladı.
Son başvuru tarihi 31.12.2024 olup, Program Bütçesi: 7 Milyon TL En düşük destek 300 Bin TL En yüksek destek 600 Bin TL.
İlgilenen üyelerimiz Kalkınma Ajansı ile iletişime geçebilir.
GÜNCEL MEVZUAT DÜZENLEMELERİ / SLAYT 8
Yapılan son mevzuat düzenlemelerinden bazılarını da hatırlatmak istiyorum.
Ø "Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği"ne göre, yeniden değerleme oranı 2024 yılı için yüzde 43,93 oldu.
Ø Türkiye, karşılıklı ticaret ve taşımacılığı kolaylaştırmak amacıyla, Letonya, İtalya, KKTC ve Ukrayna ile anlaşma imzaladı.
Ø Tütün ithali, sadece tütün mamulleri üreten firmalar ve tütün işleme tesisi bulunanlar tarafından yapılabilecek.
Ø SGK ile ilgili kanun teklifinde; düzenli prim ödemesi yapan işverenlere uygulanan “beş” puanlık işveren sigorta payı indirimi, 2026 yılı sonuna kadar uygulanacak. Sonra dört’e indirilecek.
Ø Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinde yapılan değişiklik ile kurum kazançlarında uygulanan istisna oranı %75’ten %50’ye düşürüldü. Bu değişiklik, şirketlerin vergi planlamalarını ve mali yapılarını doğrudan etkileyebilir.
Ø Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi'ne (UTTS) geçişle ilgili yaşanan yoğunluk nedeniyle, sisteme kayıt tarihi 31 Ocak 2025 olarak yenilendi.
Ø İnşaat alanı 500 m²’yi geçmeyen işlerde yapı denetim firması yapı sahibi tarafından belirlenecek. 500 m²’yi geçen tüm işlerde ise şehirdeki toplam yapı denetim kuruluşu sayısına göre bakanlık tarafından belirlenen en fazla 2 yapı denetim kuruluşundan biri ile anlaşma sağlanacak.
Ø BDDK, bankaların sermaye yeterliliği hesaplamasında ticari krediler için uyguladığı %200 risk ağırlığını, şirketlerin kredi notuna göre %20, %50 veya %100’e düşürecek. Ticari krediler adına olumlu bir gelişme.
Serbest Bölgelerde, 1 Ocak’tan itibaren yurtiçine satışlarda vergi istisnasının kaldırılacak olmasını, yatırımlara ihtiyaç duyduğumuz bir dönemde oldukça yanlış bir uygulama olarak görüyor ve hayata geçirilmemesini diliyorum.
Diğer yandan, e-ticaretin payını nasıl artırırız diye uğraşmamız gerekirken, 1 Ocak itibariyle e-Ticaret sitelerindeki satışlara 1% stopaj geldi. Oran küçükmüş gibi görünse de, mantık yanlış. Bu tür uygulamalar ne yazık ki, ticarete zarar vermektedir.
KAVRAM MESLEK YÜKSEKOKULU STAJYER LİSTESİ/ SLAYT 9
Kavram Meslek Yüksekokulu ile yaptığımız protokol kapsamında ekranda gördüğünüz alanlarda toplamda 1.348 öğrencinin Şubat ayından itibaren staj ve işletmede mesleki eğitime hazır oldukları bildirilmiştir. Sizlere duyuru çıkıldı. Tekrar dikkatlerinize sunuyorum.
Konuşmamı 2 duyuru ile tamamlamak istiyorum.
7 Aralık tarihinde Yönetim Kurulu olarak danışman hoca ile gerçekleştirdiğimiz, Stratejik Plan çalışmaları kapsamında Faaliyet Programımızı plana göre revize etmemiz gerektiğinden ve Plan çalışmalarının da devam etmesinden ötürü Faaliyet Programını Ocak Meclisinde onayınıza sunacağız.
Diğer bir duyurum, 11 Ocak Cumartesi günü Odamızın 70. yıldönümü için özel bir gece organize ediyoruz. Şimdiden programınıza almanız için önden duyurmak istedim.
58 ülkeden 2.800’den fazla başvurunun yer aldığı Dünya genelinde aydınlatma tasarımının zirvesini temsil eden LIT Aydınlatma Tasarım Ödülleri 2024 ödülüne hak kazanan Turay Aydınlatma Sistemleri adına Hüseyin Turhan’ı tebrik ediyorum.
Sevdiklerinizle, sağlıklı, mutlu yıllar dileyerek konuşmamı tamamlamak istiyorum.
Ender YORGANCILAR
Yönetim Kurulu Başkanı
