2020 OCAK AYI MECLİS TOPLANTISI
27 Ocak 2020
Sayın Başkanım,
Geçmiş Dönem Başkanlarımız,
Yüksek İstişare Kurulu Üyelerimiz,
Onur Üyelerimiz, Meclisimizin Çok Değerli Üyeleri,
Basınımızın Kıymetli Temsilcileri,
Sizleri sevgi ve saygıyla selamlıyorum. Hoş geldiniz.
Yılın ilk günlerinde gelen şehit haberlerinden derin üzüntü duydum. Şehitlerimize Allahtan rahmet, ailelerine sabır ve başsağlığı diliyorum.
Sunuma geçmeden önce üç önemli konuda bilgi aktarımı yapmak istiyorum.
İlki dışarda size takdim edilen Köy Enstitüleri Kitapçığı. Geçen sene Yönetim Kurulu Üyelerimizden bir çalışma komisyonu oluşturduk. Konuyla ilgili farkındalık yaratabilmek, geçmişin başarılı modelinden yola çıkarak bugünün ihtiyaçları doğrultusunda yeniden değerlendirilmesini sağlamak amacı ile 1 senelik bir çalışmanın ürünü olarak bu yayını çıkardık. Kitabı kaleme alan Meclise de davet etmiş olduğumuz Hocamız Sayın Kemal Kocabaş’a ve Çalışma Komisyonumuza teşekkürlerimi sunuyorum.
İkinci konum, Model Fabrika olacak. Odamız ve İzmir Ticaret Odası ile T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasında İzmir Model Fabrika’nın kurulması üzerine 21 Ekim 2019 tarihinde protokol imzalanarak çalışmalarımızı resmiyete dökmüştük.
Protokol ile Model Fabrika’nın kurulumu için makine parkurları, altyapı hizmetleri, eğiticilerin eğitimleri ve merkezde çalışacak personellerin 2021 Ocak ayına kadar olan maaşları Avrupa Birliği MADAD fonundan sağlanacak hibe ile karşılanacaktır. Bu süreçte, Odamız ve İzmir Ticaret Odası sadece Model Fabrika’nın kurulacağı yerin kirasını karşılayacaktır.
Ayrıca, Model Fabrika’nın tüzel kişiliğinin oluşturulması için Odamız ve İzmir Ticaret Odası’nın %50 ortaklığında, 1.000.000 TL sermayeli “İzmir Uygulamalı Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezi Anonim Şirketi” resmiyet kazanarak 06.01.2020 tarihinde İzmir Ticaret Sicili’nde tescil edilmiş, Model Fabrika Direktörü ve eğitmen kadrosu görevlerine başlamıştır.
Yapılan araştırmalar sonucu, ruhsat ve bina açısından en uygun yer olan Şen İş Merkezi B1 – B2 Blokları Ege Caddesi No:39 Sarnıç/Gaziemir – İZMİR adresinde toplam 1.038 m2’lik alan kiralanmıştır.
2020 yılında tüm alt yapı ve makine parkurları tamamlanarak, Model Fabrikanın üyelerimize hizmet etmesi planlanmaktadır.
Üçüncü konumuz da Aydın’daki dava ile ilgili.
Sadece davalı Astaş şirketi tarafından kullanılan bölümler için 30.04.2011-31.12.2012 dönemi arası ecrimisil bedeli davalının kullandığı bölümler için 25.765,42 TL olarak hesaplanmıştır.
Aydın Sanayi Odası’nın kullanımında iken tahliye edilen yapı bölümleri için 30.04.2011-31.12.2012 dönemi arası ecrimisil bedeli davalının kullandığı bölümler için 77.296,25 TL olarak hesaplanmıştır.
Dosya kapsamında alınan ek raporda, ilk raporda değiştirilecek mahiyette bir olgu olmadığı sonucuna varılmıştır.
Taşınmazın tamamı için 30.04.2011-31.12.2012 dönemi arası ecrimisil bedeli 103.061,67 TL olarak hesaplanmıştır.
Yargılama neticesinde davanın kısmen kabulü ile 25.765,42 TL ecrimisilin (haksız işgal) 31.12.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir. Karar karşı tarafımızca istinaf yoluna başvurulmuştur. Karara karşı davası tarafça da istinaf yoluna başvurulmuştur.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi, her iki tarafın istinaf başvurusunu reddetmiştir.
Tarafımızca temyiz yoluna başvurulmuştur. Dosya, incelemede beklemektedir.
ELAZIĞ DEPREMİ
2020 yılı tüm dünyada doğal afetlerle başladı ve acılar yaşatmaya da devam ediyor. Cuma akşamı ülkemizi üzüntüye boğan deprem ile gerçekle bir kez daha yüz yüze geldik. Elazığ ve Malatya’da hayatlarını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, ailelerine başsağlığı, yaralılara acil şifalar diliyorum.
Ama şu gördüğünüz resim de göstermektedir ki, “DEPREM DEĞİL, BİNA ÖLDÜRÜR.”
İmar Affı/ İmar Barışı düzenlemeleri ile yapılmış olan kaçak katlara müsaade edilmesi, belirli periyotlarda afların getirilerek bu döngünün devam etmesine artık son verilmelidir.
Deprem kuşağında olan ülkemiz, geçmiş kayıplarımızdan da ders alarak, akla ve bilime uygun bir şekilde önlemlerle bu acıların yaşanmasına daha fazla izin vermemelidir. Üzüntümüz büyük. Yerel yönetimlerden de beklentimiz acilen, kentsel dönüşüm kapsamında hasarlı binaları tespit ederek, harekete geçmesidir.
TOBB KAMPANYASI
TOBB öncülüğünde, 81 ildeki Oda ve borsalar birlikte hareket ederek, AFAD koordinatörlüğünde ivedilikle yardım tırlarını Bölgeye göndermeye başladı.
Biz de, İzmir Ticaret Odası ve İzmir Ticaret Borsası ile birlikte yardım tırımızı ulaştırdık. Ancak, bugün itibari ile ihtiyaçların giderildiği bilgisini aldık.
Destek veren, Türk halkının büyüklüğünü, birlikteliğini bir kez daha gösteren herkese çok teşekkür ediyorum. Diliyorum ki, bu birliktelik, acı günlerle sınırlı kalmaz, her daim devam eder.
DAVOS ZİRVESİ
Yılın ilk Meclis toplantısı olması sebebiyle bu ay biraz 2020’yi konuşalım istiyorum. Bu yıl 50'ncisi düzenlenen Davos Zirvesi "Uyumlu ve sürdürülebilir bir dünyanın paydaşı olmak" temasıyla gerçekleşti. 117 ülkeden 3 bin iş insanı, siyasetçi, akademisyen ve sivil toplum kuruluşu temsilcisi Zirve’ye katıldı.
Her yıl olduğu gibi bu yıl da, Dünya Ekonomik Forumu tarafından Zirve katılımcılarından aldığı geri bildirimlerle 2020 yılının ilk 10 riski şöyle sıralandı:
- Ekonomik Çatışmalar %78,5
- Politik Kutuplaşmalar %78,4
- Ekstrem İklim Olayları %77,1
- Doğal Ekosistemin Çöküşü %76,2
- Siber Saldırılar %76,1
- Ticarette Korumacılık %76,0
- Popülist Protestolar %75,7
- İnternet Dolandırıcıları %75,0
- Büyük Ülkelerde Resesyon %72,8
- Kontrolden Çıkan Yangınlar %70,7
Görüldüğü gibi 10 riskin 3 tanesi çevre, 2’şer tanesi ekonomik, sosyal ve teknolojik olurken, 1 tanesi ki O da ilk sırada jeopolitik riskler olarak gruplandırılmıştır. Her bir konunun etkisini 2019 yılında kısmen tecrübe etmişken, 2020 riskleri arasında da yer alması, temkinli olmamızı gerekli kılmaktadır.
2020 EKONOMİYİ ETKİLEYECEK BAŞLIKLAR
Riskleri gördük. Ekonomiyi etkileyecek başlıklara da bakalım.
Öncelikle IMF’nin ifadesi ile aşağı yönlü riskler 2020 yılı için de görünüme hakimdir. Zaten riskler de bu yönde. Diğer yandan konuların belirsizliği, 2020 yılında temkinli iyimserliği öne çıkartmaktadır.
- Malumlarınız olduğu üzere Ticaret savaşları 2020’yi şekillendirecek en önemli başlıklardan birisi. Henüz ilk anlaşması yapılan ve farklı fazlarda farklı taleplerin masaya yatırılacağı ABD-ÇİN gerilimi dikkatle izlenmeye devam edilecek.
Bunun yanı sıra ABD’nin benzer şekilde AB’ye vergi koyma girişimlerini de görebileceğiz. Ve bakalım seçimler yaklaşırken Trump başka kimlerle ticaret savaşlarına girecek.
- Azalan büyümesi ve borçlu yapısı ile Çin'in ekonomik dönüşümü de küresel ekonomiyi etkileyecek bir diğer başlık.
- Merkez bankalarının faizleri indirme marjlarının daralması ile izleyeceği politika da önemli olacaktır.
- Brexit’te sürecin ilerlemesinin yarattığı olumlu hava
- Dünya genelinde ülke ekonomilerinde agresif artış gösteren borç yükününün olumsuz yansımaları
- Birçok ülkenin daralan küresel ekonomi karşısında firmalarını destekleyici mali destek paketleri
- Farklı noktalardan Jeopolitik risklerin hareketlenmesi ve uluslararası dengelerin bozulması
- Çin’de yaşanan Coronavirüs salgını
2020 YILINA İLİŞKİN TAHMİNLER
Öngörülerinde oldukça başarılı olan Amerikan küresel yönetim danışmanlık şirketi Kearney’in 2020 ilk 10 sıralamasında bakınız neler var:
- Yeni sınırlar çizilirken, savaş söylemleri artacak.
- Su krizinin yaygınlaşması, bu konudaki inovasyonun gelişimini hızlandıracak.
- Şehirlerin hızla gelişimi, altyapı ve iklim değişikliğine uyum konusundaki çalışmaları hızlandıracak.
- Doğal afetler yaygınlaşıp şiddetlendikçe, afet ekonomisi ve yönetimi gelişecek.
- Helal ürünler piyasası küresel ölçekte 2,5 trilyon Dolar’ı aşacak.
- ABD, 5G yarışındaki zorluklarla yüzleşecek.
- Kişisel veri gizliliği kurallarına ilişkin standartlar küresel ölçekte yaygınlaşacak.
- Kuzeydoğu Asya, jeopolitik açıdan çok daha önemli ve sıcak bir bölge haline gelecek.
- ABD Dolar’ının değeri artmaya devam edecek.
- Uzay yarışlarını da kapsayan, ticari ve ulusal çıkarlar giderek daha zıtlaşmaya başlayacak.
TÜRKİYE İÇİN 2020 YILININ RİSKLERİ
Türkiye için 2020 yılı risklerini 3 ana başlıkta toparlamaya çalıştık. Elbette ki eklenecekler olabilir.
Jeopolitik Riskler
- Suriye ve mülteciler
- Doğu Akdeniz’de enerji gerilimi
- İran-ABD gerilimi
- Libya iç savaşı
Ekonomik Riskler
- AB ve küresel ekonomide beklenen daralma
- İç talepte başlayan canlanmanın durması
- Reel sektör krizinde derinleşme
- ABD ve AB yaptırım riski
- Jeopolitik risklerin etkisi ile Döviz, altın ve petrolde artış eğilimi
- Dış politikada yaşanan her krizin ekonomiye olumsuz dönüşü
- Brexit sonrası ihracatın olumsuz etkilenmesi
- Bütçe açığı ve yüksek borçluluk
Toplumsal Riskler
- İşsizlikte artışın devam etmesi
- Toplumsal şiddet ve umutsuzluk hali
Her bir konu çok kritik olup, ekonominin içsel dinamiklerini tetikleyebilecek olumsuz gerçekleşme, tüm dengeleri alt üst edebilecektir. Aksi durumda ise, Türkiye 2020 yılını, fırsata dönüştürebilecek potansiyele de sahiptir.
Bizim de beklentimiz bu yöndedir. En kötüyü bilelim ama en iyisi için de doğru hamlelerle umutla yol alalım. Sunumun sonunda göstereceğim anket sonuçlarında da bu ince çizgiyi göreceksiniz.
TÜRKİYE İÇİN 2020 YILI FIRSATLARI
- FED ve Avrupa Merkez Bankaları’nın gevşek para politikasına devam edecek olması
- Başta Avrupa olmak üzere birçok Afrika pazarında beklenen büyüme
- Seçimin konuşulmayacağı, ekonomiye odaklanılacağı bir yıl beklentisi
- Hükümetin çözüm odaklı somut adımlarına devam ediyor olması
- CDS risk primindeki gerileme (237)
- Faiz ve enflasyonda beklentiler doğrultusunda düşme
- Sıcak para girişi
Riskler daha fazla görünse de, fırsatlardan mutlaka maksimum fayda sağlanmalı ki, risklerin etkisi minimuma çekilsin.
ÖNEMLİ YENİ DÜZENLEMELER
Aralık ayının sonundan itibaren Hükümet tarafından yapılan iş hayatına dönük önemli düzenlemeleri de yeniden hatırlayalım
- Yanlış bir uygulama olan, ihracat bedellerinin TL'ye çevrilme zorunluluğu kaldırıldı.
- İhracatçıların hususi damgalı pasaport hakkı süresi, 2 yıldan 4 yıla çıkartıldı.
- Yatırım teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilecek inşaat harcamaları için yüklenilecek KDV'nin iadesine yönelik uygulama, 2020 ve 2021 yıllarında da devam edilecek.
- Tavuk yumurtasının toptan tesliminde KDV %8’den %1’e,
- Toptancı halleri ve su ürünlerinin toptan satış yerlerinde faaliyette bulunanlara yapılan balık teslimlerinde KDV oranı %8’den %1’e
- Mobilya ürünlerinde uygulanan KDV oranı %18’den %8’e çekildi.
- Türk Eximbank, KOBİ’lere ve yüksek teknolojili ürün üreten ihracatçılara kullandırdığı Türk Lirası kredilerindeki faiz oranını %17,60’tan %7,95 seviyesine indirdi.
- 12 e-ticaret sitesi Ticaret Bakanlığı’ndan Güven Damgası alması ile online alışveriş daha güvenli hale geldi.
SANAYİCİLERİN 2020 YILINDAN BEKLENTİLERİ
Peki, böyle bir ortamda biz sanayiciler 2020 yılından ne bekliyoruz. Çok genel olarak bazı konulara değinmek istiyorum.
Sizlere de gönderilen, “Dünya ve Türkiye Ekonomisinde 2019 Değerlendirmesi, 2020 Yılı Beklentileri” Ekonomik Raporumuz içinde de yer alan bazı maddeler şöyle;
- Ekonomi politikalarının yapım sürecinde, sanayicilerden görüş alınması,
- Bu zorlu süreçte, sanayicilere pozitif ayrımcılık yapılması; akaryakıt, elektrik ve doğalgazın sübvansiyonlu olarak verilmesi,
- Döviz kurlarında istikrarın sağlanması ve reel faizlerin makul düzeyde tutulması,
- Enflasyonla mücadeleye kararlılıkla devam edilerek yüzde 5 düzeylerine indirilmesi,
- Yeni sanayi yatırımları için teşviklerin etkinleştirilmesi,
- İşsizlik ile mücadele için istihdam teşviklerinin artırılması,
- Vergisini düzenli ödeyenlere SGK uygulamasında olduğu gibi yüzde 5 indirim yapılması,
- Katma değerli üretimin önündeki engellerden biri olan eğitim sistemindeki yanlışların düzeltilmesi.
EKONOMİK DEĞERLENDİRME ANKETİ
Yılda iki kez yaptığımız ekonomik değerlendirme anketimizin 2019 yılı gerçekleşen ve 2020 yılı ilk 6 aylık beklentilerine ilişkin analizden bazı grafikleri paylaşmak istiyorum: Ankete 167 üyemiz katılım gösterdi.
Saygılarımla,
Ender YORGANCILAR
Yönetim Kurulu Başkanı
