28.01.2022 DFDS&DÜNYA GAZETESİ "KADIN İÇİN TAŞIYORUZ" PROJESİ ANADOLU BULUŞMALARI-İZMİR

Moderasyon:

•Dünya Gazetesi (NBE) Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ

•DFDS Akdeniz İş Birimi Kurumsal İletişim ve Paz. Müd. Özlem Dalga

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Yönetim Kurulu Başkanı olarak salgın gibi olağanüstü bir dönemde sanayinin takdire şayan bir performans gösterdiğini söylediniz, sizce bu büyümeyi sürdürülebilir kılmak için nasıl bir politika uygulanması gerekiyor? İhracat odaklı üretime dair gelecek öngörünüz nedir?

DFDS ve KAGİDER’i “Kadın için Taşıyoruz” projesinden dolayı da çok tebrik ediyorum. Dünya Gazetesi’ni her zamanki sorumluluk bilinciyle bu buluşmalara vesile olduğu için kutluyorum.

Sorunuza geldiğimde evet Dünya genelinde Pandeminin yıldızı üretim oldu ve Türk üreticileri de her zamanki dinamizmi ve esnek yapısı ile öngörülemeyen bir süreçte çok başarılı bir performans gösterdi.

O dönemlerde sıcağı sıcağına yapmış olduğumuz anketlerde de, üyelerimizin yaklaşık %5’inin farklı ürün üretimine geçildiğini gördük. Tekstil üreticilerimizin maske üretimine geçtiğine, tıbbi üreticilerimizin tanı kiti üretimi yaptıklarına, elektronik sektöründe maske-matik inovasyonundan, Türkiye’nin ilk yerli solunum cihazı için bağlantı elemanlarının tedariğine kadar üretimde esnek uygulamalara şahit olduk. Ve açıkçası gurur da duyduk. Her bir üreticimizi fedakar gayretlerinden dolayı gönülden tebrik ediyorum.

İzmir ve Bölgemiz net ihracatçısı yapısı ile ülke ekonomisine bu zor dönemde de katkısını devam ettirdi. Ülke GSYH’nın %7,4’ü İzmir imalat sanayi tarafından yaratılmakta, ihracatın %7’si de İzmir’den yapılmaktadır.

Bu başarılı performansın sonucunda da, ihracatta rekor kırdık ve Avrupa’nın gözde ihracatçısı olduk. Tedarik zincirlerindeki kırılmadan kaynaklı olarak, üreticimizin başarısı ile coğrafi yakınlık birleştiğinde acaba Türkiye, coğrafyamızın yeni tedarik üssü olabilir mi? “Komşudan al” yaklaşımı ile özellikle Avrupa Türkiye’yi yatırım, üretim ve tedarik noktasında ilk tercihi yapabilir mi? soruları hep soruldu.

Şu bir gerçek ki, pandemi geçtiğinde de gündemde olan Tedarik zincirlerinde yeniden yapılanma girişimleri devam edecektir. O nedenle bizim bu yapılanma içinde kalıcı pay alabilmemiz için birkaç konunun altını çizmek istiyorum.

Öncelikle sizin sorduğunuz ihracat odaklı üretimi devam ettirmeliyiz. İhracat odaklı üretim, büyümenin de ana unsuru. Özellikle bölgemiz için de ihracat tabir-i caizse ekmek paramız. Ancak, burada şunun altını çizmek isterim ki, emeğe dayalı üretim ve ihracattan artık katma değerli üretim ve ihracata geçmek zorundayız. Zira, 2021 yılı kg başına ihracat değerimiz 1,2 dolar. İhracat odaklı üretim adına bir hedef belirlemek gerekirse bunun ilki kg başına ihracatımızı en az 2.5 seviyelerine çıkarmalıyız. Bu da kolay olmamakla birlikte imkansız da değildir. Doğru sektörlerin etkin araçlarla desteklenmesi ile ülke örnekleri de dikkate alınarak başarı yakalanabilir.

Gerek tedarik zincirlerinden pay alabilmek, gerekse ihracat odaklı üretim için bugün yaşadığımız enerji sorununun tekrarlanmaması, %74’lerdeki dışa bağımlı yapımıza dair adımların atılması, enerji yatırımlarına ivedilikle başlanması son derece kritiktir. Sürdürülebilir üretim ve ihracat yaklaşımı için bu olmazsa olmazdır ki bunu ben 2009 yılından bu yana her platformda gündeme getirdim. Geleceğin kilit sektörü enerji dediğim ve dışa bağımlı yapımızın risklerinin altını çizdiğim o yıllardan bugüne geldiğimizde karşı karşıya kaldığımız manzara çok üzücüdür.

Bununla birlikte lojistik avantajlarımızı da artırmamız, Kemalpaşa Lojistik Merkezi gibi altyapılarımızı hazırlamamız gerekmektedir. Diyerek burada noktayı koyayım.

Ege bölgesindeki ticarete katılan kadınlar toplam popülasyonun yüzde kaçını oluşturuyor? Sanayide kadınlara pozitif ya da negatif ayrımcılık uygulandığını düşünüyor musunuz?

Sorunuza İzmir özelinde cevap vermem gerekirse, Türkiye’de istihdam edilen kadınların oranı %31 iken bu İzmir’de %32’dir. Sanayide çalışan kadın oranına baktığımızda Türkiye’de %19,8 olan oran, İzmir’de %22,1’dir. Özellikle sanayi yapımız içinde tekstil ve gıda işletmelerinin ağırlıklı olması bunda ana etken diye düşünüyorum.

Girişimcilerde dikkatini çekmek istediğim bir husus da, ülkemizde işsizlik oranının kadınlarımızda daha yüksek iken, girişimcilerin sadece %30’unun kadın olmasıdır. Amacımız bu oranı daha dengede tutmak. O nedenle de, “Kadın için taşıyoruz” projesi bu amaca hizmet etmesi açısından da önemlidir.

Ne yazık ki, ülkemizde girişimci sayısının, nüfus içindeki payı istenilen seviyede değildir. Avrupa Birliği ülkeleri içerisinde en genç nüfusa sahip olan ülkemiz iş üretme potansiyeli yüksek gençlerle olmanın avantajını doğru kullanmalıdır.

Bugün girişimcilerimiz, özellikle tecrübe yetersizliği ve finansmana ulaşım sıkıntısı çekmektedirler. Bu noktada gerçekten çok iyi çalışan kurumlarımız, sivil toplum kuruluşlarımız vardır.

Bunlardan en önemlisi de bildiğinizi tahmin ettiğim Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’dir. TOBB; Kadın Girişimciler Kurulu ve Genç Girişimciler Kurulu’nu hayata geçirerek, 81 ilin 78'inde teşkilatlanmıştır.

Ayrımcılık kısmına geldiğimizde; ne yazık ki kadının toplumsal yapımız içindeki yeri Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün gerçekleştirdiklerinin ve gerçekleştirmek istediklerinin çok gerisindedir. O anlamda, kabul etmek gerekir ki, sadece iş hayatında değil toplumun her noktasında kadınlarımız hak etmedikleri yerdeler. Ben gerek kendi fabrikamda, gerekse görev aldığım birçok farklı platformlarda gördüm ki, kadınlarımız hakim oldukları görevlerinde üstün bir başarıya sahipler. Titizlikleri, detaycılıkları, farklı bakış açıları onları başarılı kılıyor. Sanayide, fabrika içinde kadınların çalışabilecekleri alanlar sektörel olarak farklılık gösterse de, mutlaka negatif ayrımcılığın yapıldığı yerler vardır. Yoktur diye iddiada bulunmak Türkiye gerçekleri ile açıkçası örtüşmemektedir.

Ancak, dediğim gibi TOBB’un öncülüğü ile başlatılan Kadın Girişimciler Kurulu bu anlamda girişimci kadınlarımıza ses olmakta, güçlerini artırmakta, konularına çözüm olmaktadır.

Ben inanıyorum ki, üreten kadınlarımızın aklını, yüreğini ve cesaretini etkin kullanmak, Türkiye’yi hedeflerine çok daha hızlı ulaştıracaktır.