20.11.2014 EBSO - T.C.BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANI'NIN KATILIMLARIYLA ÖZEL MECLİS TOPLANTISI
T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANI SAYIN FİKRİ IŞIK KATILIMIYLA DÜZENLENEN ÖZEL MECLİS TOPLANTISI
20 Kasım 2014
Sayın Bakanım,
Sayın Valim,
Meclisimizin Çok Değerli Üyeleri,
Basınımızın Kıymetli Temsilcileri,
Şahsım ve Yönetim Kurulumuz adına, sizleri sevgi ve saygıyla selamlıyorum.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Sayın Fikri Işık’ın Odamız Meclisi’ni onurlandırmalarından ötürü çok teşekkür ediyoruz. Hoş geldiniz.
Sayın Bakanım,
Konuşmama öncelikle çok samimi olarak teşekkürlerimizle başlamak istiyorum. Teşekkür edecek konumuz çok. Ama ilk olarak Bakan seçilmiş olmanızdan bugüne kadar, sanayiciye olan bakışınız, sanayiye ve ar-ge yatırımlarına olan yaklaşımınız bizleri çok mutlu etmektedir. Özellikle yıllardır ifade ettiğimiz AR-GE’de istihdam kriterinin düşürülmesine ilişkin olumlu girişiminiz, ar-ge’ye olan ilgiyi de artıracaktır. SLAYT 1
TOKİ
TOKİ’nin müşteri portföyüne organize sanayi bölgelerinin de alınarak Bölgemizdeki OSB’lerde yatırım yapmak isteyen müteşebbislere uygun şartlarla fabrika kurulum desteği verilmesi, OSB’lerde yapılacak tüm alt ve üst yapı çalışmaların, bedeli mukabili sanayicilerin kullanımına sunulmasına ilişkin 2011 yılından bu yana hazırladığımız dosyalarda taleplerimizi ilettik. Ve sizin açıklamalarınızdan büyük memnuniyet duyduk.
SANAYİ SİCİL TEBLİĞİ
Dağıtım şirketleri tarafından firmalarımıza yönelik olarak uygulanan sanayi sicil belgelerini zamanında ibraz etmediği gerekçesiyle ticarethane tarifesine göre vize bitiş tarihinden itibaren geriye dönük fark fatura kesilmesinden doğan mağduriyeti yeni tebliğ ile önlediğiniz için size çok teşekkür ediyoruz.
Sayın Bakanım,
Geçen hafta İzmir’de Ekonomi Bakanımızın da katılımlarıyla çok başarılı bir Türkiye-Yunanistan İş Forumu gerçekleştirdik. Foruma katılan Yunanlı Bakanın özellikle, yaptıkları reformlarla ilgili sözleri çok önemliydi. Maliyetleri ve ücretleri nasıl indirdiklerini anlattı. Bugün küresel ekonomideki gelişmeler reform yapmayı gerektirmektedir. Çünkü; HIZLI BALIK olan ülkeler bir adım öne geçecekler. O yüzden bizim de reformlara yönelmemiz kaçınılmazdır. Açıklanan yapısal dönüşüm reformlarının bir an evvel eyleme geçilmesini bu anlamda çok önemsiyoruz. Biz ülke olarak zenginleşmek, kalkınmak istiyorsak, mikro reformları asla ajandamızdan çıkarmamalıyız.
Bugünkü sunumun ana temasını da bu anlamda sanayicinin üzerindeki yükler olarak belirledik. Biz bu yükleri 5 başlık altında topladık. SLAYT 2
- Doğrudan yükler
- Dolaylı yükler
- Yasalardan kaynaklı yükler (Kanun, BKK, yönetmelik, tebliğ vs.)
- İdari uygulamalardan kaynaklı yükler
- Psikolojik yükler
YÜKLERİN SONUÇLARI
- Maliyet artışı
- İlave istihdam zorunluluğu
- Ceza/yaptırımlar
- İhtilaflar
- İşin devamına diğer etkileri
- Haksız rekabetin maliyeti
DOĞRUDAN YÜKLER SLAYT 3
OECD ülkeleri bazında istihdam üzerindeki toplam vergi oranlarına baktığımızda Türkiye %38 ile ne çok iyi ne de çok kötüler arasında yer almamaktadır. SLAYT 4
Ancak zorunlu istihdam maliyetleri açısından yasa ile belirlenmiş olan hizmet sözleşmesi ve istihdam zorunluluğu özellikle KOBİ’lerimizi zorlamaktadır. SLAYT 5
Diğer yandan yıllardır çözüm beklediğimiz ancak bir türlü yol kat edemediğimiz KIDEM TAZMİNATI konumuz var. Gerek Avrupa, gerekse rekabet halinde bulunduğumuz ülkelerde durum nasıl diye araştırdık. SLAYT 6-7
Türkiye’de ne yazık ki işten çıkış zorlaştıkça işe alım da zorlaşmaktadır. Çünkü 20 yıllık kıdem itibari ile işten çıkarma maliyeti Türkiye’de 94,7 haftalık ücret iken, 2 haftalık ücrete hatta sıfıra kadar inen ülkeler bulunmaktadır. Kuşkusuz yaşam standartları farklı da olsa, aradaki fark bu kadar olmamalıdır. SLAYT 8
Sanayicinin bugün en büyük sıkıntılarından biri de enerji maliyetleridir. Türkiye-OECD enerji fiyatları endeksinde son 3 yıldır Türkiye’nin açık ara önde olduğu açıkça gözlenmektedir. SLAYT 9
Enerji geleceği belirleyecek sektörlerdendir ve ithalatı ülkemizin en önemli sorunlarından biridir. Cari açık içindeki payı da durumun ciddiyetini zaten açıkça ortaya koymaktadır. O nedenle;
Yenilenebilir Enerji Kaynakları (YEK) alanındaki yatırımların özendirilmesi amacıyla, muhtelif YEK teçhizatının yerli imalatının, Hükumetimizce teşvik edilmesi yolunda gerekli yasal düzenlemeler gecikmeksizin yapılmalıdır. Böylelikle, şu an ithal edilen, Fotovoltaik hücre, inverter, rüzgar türbini gibi ürünlerin üretimlerinin Türkiye’de yapılmasına imkan tanınsın. Üreten sanayiciye de enerji teşviği verilsin istiyoruz.
Dünya Bor rezervlerinin % 70’i Türkiye'de ve dünyada ülkemiz 1.sırada. Bor'dan enerji üretilmesine dönük proje yatırımları ile Bor-Hidrojen teknolojilerinin ülkemizde gelişimi için Ar-Ge çalışmalarına destek verilmelidir. Ayrıca, sanayicilerin yüksek akaryakıt fiyatları nedeniyle karşı karşıya kaldığı yüksek ulaşım ve nakliyat maliyetlerinin azaltılması için de yeni yöntemler geliştirilmelidir. SLAYT 10
DOLAYLI YÜKLER SLAYT 11
Rekabetçi olmayan kurlar, sanayicinin üzerindeki dolaylı yüklerin başında gelmektedir. Yapmış olduğumuz bir çalışmada gördük ki, SON 11 YILDA İHRACATÇI 1 TRİLYON TL KAYBA UĞRARKEN, İTHALATÇI 1,4 TRİLYON TL KAZANÇ SAĞLAMIŞTIR. Bu teknik bir hesaplamadır ve rakamlar yaklaşık bir değeri ifade etmektedir. Ancak, önemli olan bir gerçek var ki; o da sanayicilere ya sektör değiştirmek ya da re-exportcu olmak kalmıştır. Türkiye'nin daha çok sanayileşmesi gerektiği açıktır. Bu nedenle yüksek faiz ve düşük kur iklimi bir daha yaratılmamalıdır. Unutulmamalıdır ki, uygun makro iklim sağlanmadan ekonomide yapısal dönüşümü gerçekleştirmek mümkün değildir. SLAYT 12
YASALARDAN KAYNAKLI YÜKLER SLAYT 13-14-15
KAMU KAYNAKLI EKLENTİLER
- % 2 TRT payı,
- % 1 enerji fonu,
- % 1 BTV (Belediye tüketim vergisi) gibi elektrik faturalarına yansıyan, kamu kaynaklı eklentilerin oranının düzenlenmesi,
TEŞVİK BELGESİ TAMAMLAMA RAPORU
Teşvik Belgesi Tamamlama Raporu, Hazine tarafından yapılıyorsa, yeminli mali müşavir onayı istenmiyorken, yerel odalar tarafından hazırlanan raporun onayında zorunlu tutulan yeminli mali müşavir hususu firmalarımızın maliyetini artırmaktadır.
PASAPORT KANUNU
İhracat yapan, ülkeye döviz getiren sanayicinin de devlet memurlarına tanınan yeşil pasaport benzeri haklardan yararlanması, vize engeline takılmaması sağlanmalıdır.
YÖNETMELİK YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşletmelerin yüzde 99'unu oluşturan KOBİ'ler, sadece 100’ün üzerindeki çevre yönetmeliğinin öngördüğü maddeleri yerine getirebilmekle yükümlüdür. Aksi takdirde, eksik ve gecikmelerden kaynaklı maddi ceza yükümlülüğü söz konusudur.
EMLAK VERGİSİ
Vergisini veren firmalar ayrıca, OSB’lerde emlak vergisi ödemektedir. Maliyeti artıran emlak vergisi uygulamasında indirime gidilmelidir.
PEŞİN VERGİ UYGULAMASI
Enflasyonun yüksek olduğu zamanlarda uygulanan ancak bugün düşük enflasyon ortamında gerek kalmayan peşin vergi uygulamasının kaldırılması gündeme alınmalıdır.
KAYNAK KULLANIM DESTEKLEME FONU
Yatırım malı ve ara malı ithalatında Fonun tamamen kaldırılması uygun olacaktır.
ÖTV YÜKÜ
Başta ticari soğutucular olmak üzere, bazı sektörlerde ÖTV yükü üyelerimizin rekabetini zorlaştırmaktadır.
KDV İADELERİ
KDV iadelerindeki gecikmenin finansman yükleri, istenen teminat mektubu ve yeminli mali müşavir raporunun meydana getirdiği yükler maliyetleri arttırmaktadır.
İDARİ UYGULAMALARDAN KAYNAKLI YÜKLER SLAYT 16-17
TSE PROJE HARÇLARI VE FATURA BEDELLERİ
TSE Markası Kullanma Ücreti hesaplamalarında firmaların ciro ve satış rakamları ile hesaplanan marka kullanma ücretleri arasındaki dengesizlik, proje harçları ve fatura bedellerinin aşırı yüksekliği, sabit ücretler gibi sanayicimiz üzerinde ek yükler oluşturan uygulamalar yeniden düzenlenmelidir.
PSİKOLOJİK YÜKLER SLAYT 18-19
Sayın Bakanım;
Bütün bu söylediklerimin yanında sanayicimizin üzerinde çok önemli bir yükten daha bahsetmek istiyorum. Biz Sanayiciler;
1. Çok yüksek kar marjlarına sahip müteahhitlik işleri yapmadığımız için,
2. Çok düşük oranda vergilendirilen borsa ve faiz getiren finansal alanlarda çalışmadığımız yani paradan para kazanmak yerine meşakkatli imalat işiyle uğraştığımız için,
3. İşsizliğin arttığı ve artacağının görüldüğü bir ülkede nitelikli teknik ve mesleki eğitim mezunu eleman bulamadığımız için....
velhasıl yaptığımız işin anlamı ve önemi azalmış hissini yoğun olarak yaşadığımız için de ciddi bir psikolojik yük taşıyoruz. İnanın bu yük bizleri az önce saydığım maddi ve bürokratik yüklerden daha az yormuyor. İmal edenin değil, inşa ve ithal edenin ödüllendirildiği bu ortamın değişmesi konusunda da sizden destek istiyoruz. Yükselen rezidansların değil limanlarda yüklenmeyi bekleyen ihracat konteynırlarının daha kıymetli olmasını diliyoruz.
Son 6 aydır, başta zat-ı aliniz olmak üzere, Başbakan Yardımcımız Sayın Ali Babacan ve Sn. Nihat Zeybekci tarafından üretimin önündeki engellerin dile getiriliyor olması bugün çok önemlidir. HÜKÜMETİMİZİN üretime odaklanan mesajlar vermesini psikolojik yüklerimiz açısından çok önemsiyoruz.
HAKSIZ REKABETE YOL AÇAN UYGULAMALAR SLAYT 20
Vergi Afları
Çeşitli dönemlerde; kamu alacakları yeniden yapılandırma sürecinde getirilen aflar ve düzenlemeler ile geçmiş yıllarda düzenli vergi ödeyen mükelleflerimize, yasal yükümlülüklerinde ve kredi alımında indirime gidilerek, ödüllendirilme sağlanmalıdır.
Teşvikler
- Yerli imalatçılara ve ihracatçılara her bölgede ve her büyüklükteki yatırımlara azami teşvik ve ayrıcalıklar tanınmalıdır. Sınır illerde yaratılan haksız rekabeti önlemek için, OSB’ler dolana kadar KOMŞU ilin teşvik oranlarından faydalandırılmalıdır.
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ SLAYT 21-30
Üretimi gerçekleştireceğimiz yerler olan OSB’ler;
KAYITDIŞI EKONOMİYİ VE KAYITDIŞI İSTİHDAMI ÖNLEMEDEKİ işlevleri ve KENTSEL DÖNÜŞÜME etkileri ile teşvik sisteminin merkez üssü olmalıdır. Biz tüm söylemlerimizde bunu temel aldık.
Sayın Bakanım,
Tüm bu konuları sizler de, bizler de çok iyi biliyoruz. Burada neden tekrarladık sorusunun cevabını aslında göstereceğimiz iki slayt açıklamaktadır.
Türkiye küresel rekabet endeksinde ne yazık ki 45. sıradadır. 144 ülke içerisinde belki çok kötü görünmeyebilir. Ama hedefleri olan, potansiyeli çok yüksek bir ülke için önündeki 44 ülkenin rekabet gücünün yüksek olması demek bugün sanayici olarak benim, üretim yaparken, ihracat yaparken, istihdam sağlarken ki güçlüğünü ortaya koymaktadır. 10. büyük ekonomi olmak istiyorsak, rekabet gücünü belirleyen değişkenler bazında da gerekli önlemleri hayata geçirmeliyiz. SLAYT 31
Diğer yandan iş yapma kolaylığı endeksinde 55. sırada olmamız, özellikle uluslararası doğrudan yatırımcının Türkiye’yi tercih ederken düşünmesi anlamına gelmektedir. Zira yurtiçinde de bizlerin bürokrasi engelini aşamamamız ve adeta yeni yatırım hevesimizin kırılması anlamını taşımaktadır. SLAYT 32
2010 yılında Sanayi Konseyi Notları SLAYT 33
NE YAPILABİLİR SLAYT 34
Öncelikle;
SANAYİ ENVANTERİ çıkarılarak, rekabeti önleyici tedbirlerin alınması ile hem cari açığın önüne geçilmeli hem de kapasite açısından ihtiyaç duyulmayan özellikle gıdanın bazı kollarında ülke kaynakları boşa heba edilmemelidir. SLAYT 35
Bakınız 1990’lı yıllarda 17 olan un fabrikası İzmir’de bugün 3 tanedir. SLAYT 36
Ayrıca; SLAYT 37
- 7 sektör için belirlenen Sanayi strateji belgeleri eylem planları kağıt üstünde kalmasın.
- 25 adımdan oluşan Yapısal Dönüşüm Programı ve açıklanan eylem planlarının iktidar, muhalefet ve sivil toplum kuruluşlarından oluşan bir kesim tarafından 3 ayda bir gerçekleşme durumuna ilişkin raporlamanın yapılması önemlidir.
- Avukat bulundurma, çevre görevlisi, mühendis, iş sağlığı uzmanı gibi 9 ana başlıktaki meslek gruplarından kişileri istihdam etme zorunluluğu, yerine, OSB’lerde ve küçük sanayi sitelerinde ortak kümelenmeye gidilmelidir. Bu çözüm hem firma maliyetini azaltacak, hem de verilecek hizmetin OSB’lerin üst kontrolünde yapılması sağlanacaktır.
- Tek bir işin birçok bakanlığı bağlaması dolayısıyla maddi ve zaman kaybı yaşayan sanayici için tek merkezde evrakların toplanması sağlanmalıdır.
- Sanayici üzerindeki girdi maliyetleri uluslararası rakiplerinin seviyesine indirilmelidir.
- 1475 sayılı İş Kanunun 14. maddesinin 1. fıkrasının (5) numaralı bendi; yaş şartı aranmaksızın 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim ödeme iş sayısının tamamlanmasından doğan kıdem tazminatı hak talebi belirtilmektedir. Bu yasaya göre kıdem tazminatını hak eden kişi işi bırakıp kıdem tazminatını alıp başka bir iş yerinde sigortasız olarak çalışabilmekte, bu da işvereninin mağduriyetine sebep olmaktadır. Bu nedenle kıdem tazminatı yükünün işverenden alınıp devlet tarafından ödenmesi hakkında çalışma yapılmalıdır.
SLAYT 38
- Kamu İhale Kanunu’nun 63. maddesinde, değişiklik yapılarak; “yerli malı olarak belirlenen malları teklif eden istekliler lehine, %15 olan oranın %25’e çıkartılarak, konulabilir ifadesi konulacaktır şeklinde düzeltilmelidir.
- İdari uygulamalardan kaynaklı yüksek maliyetlere neden olan uygulamalar ortadan kaldırılmalıdır.
- Meslek lisesi mezunu eleman çalıştıran firmalara tanınan istihdam teşviğinde, firmanın kendi insiyatifi dışındaki emeklilik, ölüm, askere gitme gibi ayrılmalarda mevcut hakkın kaybolmaması için 1 aylık ek süre tanınmalıdır.
- KOSGEB tarafından verilen nitelikli eleman desteğinde; 4 yıllık meslek yüksekokulu mezunlarına uygulanan istihdam teşviğinin yarısı veya üçte bir oranı kadar 2 yıllık meslek yüksek okulu mezunları da teşvik edilsin ki ara eleman ihtiyacı giderilebilsin.
- Yine nitelikli eleman desteğinde; tanımlı olan ücret limiti örneğin bir müdür maaşı için 2 ayda bitiyor. O nedenle ücret yerine, zaman tanımlanarak 1 yıllık destek verilebilir.
Sayın Bakanım,
Güleriz ağlanacak halimize sözüne güzel bir örnek: SLAYT 39-40
Ne yazık ki ülkemizde istihdamla ilgili arz-talep dengesinde bir sorun bulunmaktadır. Sanayici olarak bizler ara eleman ararken, çift haneye ulaşan bir işsizlik sorunu ile karşı karşıyayız. SLAYT 41
SLAYT 42
İzmir için çok önemsediğimiz Serbest Bölgeler konusunda Ekonomi Bakanlığı bir çalışma içerisinde. Mevzuat sorununa takılmadan İzmir’in geleceği için sizlerin desteğine ihtiyacımız var.
SÖZÜN ÖZÜ BİZLERİN; SLAYT 43
İVEDİLİKLE «YENİ BİR SANAYİ-ÜRETİM HİKAYESİNİN VE HEYECANININ HAYATA GEÇİRİLMESİNE” İHTİYACIMIZ VARDIR.
Çünkü “üretim yoksa kalkınmak hayaldir” diyerek, konuşmamı burada tamamlamak istiyorum.
Saygılarımla,
Ender YORGANCILAR
EBSO Yönetim Kurulu Başkanı
