İZMİR İKTİSAT KONGRESİ- AKDENİZDE MARKA KENT İZMİR ZİRVESİ
1 Kasım 2013/13.30-15.30
Kentin Sınai Gelişimi, Teşvikler ve Bilgiye Dayalı Üretim, Tekno-Kent başta olmak üzere görüşleri
Sayın Başkan,
Çok Değerli Katılımcılar,
Basınımızın Değerli Temsilcileri,
Sizleri şahsım ve Ege Bölgesi Sanayi Odası adına, sevgi ve saygıyla selamlıyorum.
İzmir’in kanaat önderlerinin buluştuğu bu güzel panelde, sizlerle birlikte olmaktan duyduğum memnuniyeti paylaşarak sözlerime başlamak istiyorum.
5. İzmir İktisat Kongresi’nin gerçekleştiriliyor olmasından çok büyük mutluluk duymaktayız. Çünkü 2010 yılında Yönetim Kurulumuz ile birlikte Ankara ziyaretimizde özellikle Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Ali Babacan ile görüşmelerimizin ana konularından biri de İzmir İktisat Kongresi idi. Bu anlamda Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Başbakan öncülüğünde Kabinenin Kongreye katılıyor olmasını, İzmir adına çok önemsiyor ve huzurlarınızda teşekkürlerimizi sunuyorum.
SINAİ GELİŞİM/SLAYT
Değerli Konuklar,
Vakit çok sınırlı, konu çok derin olduğu için, hızlandırılmış bir sunumla konuyu aktarmaya çalışacağım.
Günümüzde ekonominin gücü üretimden, üretimin gücü ise sanayiden gelmektedir. Dünya ticaretinde imalat sanayi ürünlerinin hala yüzde 60-70 aralığında bir paya sahip olması da bu durumu teyit etmektedir.
İzmir, sanayi ve tarım kenti olmasının yanı sıra, bir turizm kenti, bu şifalı topraklarda sağlık arayanlar için sağlık kenti, limanları ile bir ticaret kentidir.
İzmir; SLAYT 1
-
2012 yılı sonu itibariyle, sanayi siciline kayıtlı yaklaşık 4.191 sanayi işletmesi sayısı ile Türkiye sıralamasında 4. sırada yer almaktadır.
-
Türkiye sanayi üretiminin yaklaşık %7’sini, istihdamın %6’sını, ithalatın %4,5’unu, nüfusun %5,2’sini, ihracatçı firma sayısının %7,6’sını karşılamaktadır.
-
Çimento, otomotiv, makine, kimyevi maddeler gibi güçlü olduğu toplam 11 sektörün farklı illerin birliklerinde kayıtlı olmasından dolayı, ülke ihracatından sadece %6 pay alır.
-
Üretilen katma değer sıralamasında, rekabetçilik endeksinde, markalaşmada ve vergi gelirlerinde ilk 3’te yer almaktadır.
-
9 Üniversite, 13 OSB, serbest bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgesi, 30 ayrı ihtisas fuarı, 64 değişik alanda yapılan üretimi, vasıflı işgücü ve alternatif enerji kaynakları ile İzmir oldukça yüksek bir sanayi ve ticaret potansiyeline sahiptir.
-
Diğer yandan; yaklaşık 4 milyona ulaşan nüfusun %32’si sanayide, %58’i hizmetler sektöründe, %10’u tarımda istihdam edilmektedir.
İzmir’e gelen 1.838 yabancı sermayeli firmanın %23’ü, İstanbul’a gelenlerin %15’i, Ankara’ya gelenlerin sadece %13’ü imalat sanayinde faaliyet göstermektedir. Sanayideki yoğunlaşmada en büyük etken kuşkusuz İzmir’in yabancı sermaye ile aynı dili konuşabiliyor ve aynı iş yapma kültürünü oluşturmuş olmasıdır.
Zira, ABD’deki Brookings Enstitüsü 200 metropol ekonomi listesinde; İzmir’i 4. sırada, Çin tarafından da yatırım yapılabilir şehirler arasında İzmir’e yer verilmiş olması bu durumu teyit etmektedir. SLAYT 2
Ancak biliyoruz ki;
1. Türkiye sanayisi montaj sanayi kimliğinde ve kur politikalarının da etkisiyle re-export’cu yapısı ile düşük katma değer üretim grubundan çıkamamaktadır.
2. Türkiye’nin dünya ticaretinde payını arttırdığı sektörlerin (otomobil, tekstil, gıda gibi), dünya ticaretindeki payları gerilemektedir.
3. Türkiye göreli fiyatları düşük dolayısıyla maliyet temelinde rekabetçi olunabilecek ürünlerde uzmanlaşmıştır.
4. Bu gelişmeler sonucunda özellikle imalat sanayinde düşen karlılık oranları ülkemizde tasarruf oranlarındaki gerilemeye de katkı yapmıştır.
Bu noktada yapılması gereken, bütüncül inovatif sanayileşme stratejisi kapsamında; BİLGİ TOPLUMUNA uygun sanayileşme yaklaşımını yarınlara taşımaktır.
Zamana yenilmeyen gıda, giyim, barınma gibi ihtiyaçlar ile yarının beklenti ve ihtiyaçlarını dikkate alan bir sanayileşme planlaması, hem Türkiye hem de İzmir için oldukça önem taşımaktadır.
Bu bağlamda Swot analizini içeren sektörel tablo, yoğunlaşmamız gereken ana yapıyı ortaya koymaktadır. SLAYT 3
Dolayısıyla İzmir sanayisi ve sanayicilerine inovatif sanayileşme stratejisi çerçevesinde bu sektörler bağlamında teşvik verilmesi uygun olacaktır.
BİLGİYE DAYALI ÜRETİM/ SLAYT 4
Bölgemizde, marka tescil sayılarındaki artış oranının ülke ortalamasının üstünde seyretmesi, patent tescil sayılarının artış eğiliminde genel ortalamaya yaklaşmış olması, üniversite-sanayi işbirliğinin gelişmişlik düzeyi, emek yoğun üretimden, bilgi bazlı üretime geçişe dair umut vermektedir.
Ancak, özellikle teknoloji yoğun üretimlerimizin yüksek ithal bağımlılığının devam ediyor olması, bu alanda atılacak adımlara engeldir. O nedenle, KOBİ’lerimizin de rahatlıkla ulaşabileceği Ar-Ge ve inovasyon desteklerine ihtiyaç vardır.
TEKNO-KENT-TGB/SLAYT 5
9 üniversitemiz, Teknoloji Geliştirme Bölgemiz ve 12 adet Ar-Ge Merkezi teknoloji üretimini üst seviyelere taşımada önemli birer unsurdur. Ancak, yeterli olmadığını çok iyi biliyoruz. Çalışmaları devam eden 3 ayrı üniversite destekli Teknoloji Geliştirme Bölgeleri, İzmir’in vizyonunu genişleterek ülke ekonomisine de hedefler doğrultusunda çok önemli katkı koyacaktır.
Bunun yanında AR-GE kurumları olarak;
-
Nanoteknoloji Araştırma Parkı
-
Enerji ve Çevre Teknolojileri Ar-Ge Parkı
-
Genom ve Sağlık Teknolojileri Ar-Ge Parkı
-
Yazılım ve Tasarım Teknolojileri Bilişim Parkı
-
Bilgisayar Teknolojileri Bilişim Parkı
-
Tarım araçları ve tohumculuk Ar-Ge-Parkı
-
Aliağa Petrokimya Merkezli Kimya Sanayi Parkı
Gelecek vizyonunda mutlaka gündeme getirilmelidir.
TEŞVİKLER/ SLAYT 6
Daha güçlü bir ekonomi için teşviklerin itici güç olduğuna inanmaktayız. Ancak, kurgusal hataların, aksine bir etki yarattığını da İzmir özelinde görmekteyiz. Teşvik sisteminde; sınır illerdeki OSB’lerin aynı oran ve desteklerden faydalanması gerektiğini savunuyoruz.
Kurucusu olduğumuz 10 OSB’de toplam sanayi parselinin %39’luk bölümü yatırımcı beklemektedir.
Ayrıca, Tire’de-Ödemiş’te hayvancılık ve süt ürünleri, Aliağa’da kimya, Bayındır’da çiçekçilik gibi sektör ve ilçe bazında destekleme yapılmalıdır.
İZMİR GELİŞİM ATAĞINDA SLAYT 7
-
İzmir-İstanbul ve İzmir-Ankara hızlı tren ve otoyol projeleri,
-
Demiryollarının OSB’ler ile bağlantılarının kurulması,
-
Çeşme Ro-ro, Aliağa, Nemport, Çandarlı ve Alsancak Limanı ile İzmir’in lojistik merkezli yapı oluşumunda;
İzmir Alsancak Limanı’nın kapasitesinin artırılması
Dünyanın 10. büyük Limanı olacak olan Çandarlı Limanı
Kruvaziyer ve yeni yat limanlarının yapılması
-
Kentsel dönüşüm projelerinin hızlandırılması,
-
EXPO 2020 projelerinin hayata geçirilmesi,
-
Turizm teşviği alması,
-
İzmir’in Bilişim Vadisi olma yönündeki çalışmalar,
İzmir’i kalkındıracak, gelişimini ve değişimini hızlandıracaktır.
ÖNERİLER-SLAYT 8
1. İzmir için arazi kullanım planı hazırlanarak; tarım, turizm, madencilik ve sanayi bölgelerinin belirlenmesi ve yatırımların buna göre planlanması,
2. Bölge-sektör-OSB-proje entegrasyonu sağlayan yeni bir yatırım teşvik sistemi geliştirilmesi,
3. Ar-Ge ve inovasyon için bağımsız bir teşvik mekanizması oluşturulması,
4. İller arasında salt rekabeti değil tamamlayıcılık ve rekabet için işbirliği imkanlarını artırıcı teşvikler kullanılması,
5. Teknoparkların desteklenerek daha işlevsel hale getirilmesi,
6. Ülkemizde ve bölgemizde tam sayımlı bir sanayi envanteri çıkarılması,
7. Üniversite ile iş dünyası daha etkin işbirliği yolunda, Mühendislik fakültelerinin OSB'lere danışma ofisleri açması,
8. 2011 yılında olduğu gibi Türkiye ortalamasının üstünde kamu yatırımı alan, bütçeden daha fazla pay ayrılan İzmir’in,
Karşılanacak ihtiyaçlarla dünya kenti olmaması, içten bile değildir.
Değerli Konuklar,
Akıl ve alın terinin senteziyle İzmir'i, yarınlara taşımak için gerekli potansiyel ilimizde fazlasıyla mevcuttur. Büyük önder Atatürk'ün deyişiyle "ihtiyacımız olan şey daha fazla çalışmaktır".
Mevcut potansiyelini ortaya çıkararak, kalkınmasını hızlandıracak olan İzmir, EXPO 2020 için hazırdır. Mutlu son, İzmir’in marka kent olmasını hızlandıracaktır.
5. İzmir İktisat Kongresi’nin ülke ekonomimizin ihtiyaç duyduğu yapısal reformlara ışık tutacağı, İzmir’i dünyaya anlatma ve atması gerekenler adımlar anlamında bir fırsat olduğu kanaatimi ifade ederek, emeği geçenlere teşekkürlerimi sunuyor, sizleri saygıyla selamlıyorum.
Ender YORGANCILAR
EBSO Yönetim Kurulu Başkanı